رویکردهای متحولانه ایریتک در قاب دانش و فناوری

در دنیای امروز، دانش و نوآوری دو کلیدواژه و پیش‌نیاز حیاتی تحقق توسعه‌یافتگی در هر صنعت و اقتصادی تبدیل شده‌اند که با ایجاد تحول در مولفه‌های موثر بر رقابت‌پذیری بنگاه‌های اقتصادی، به محیط کسب‌وکار شکل جدیدی می‌بخشند.  در این بین، صنایع معدنی و فلزی و به ویژه صنعت فولاد با توجه به سطوح بالای سرمایه‌گذاری‌ها و هزینه‌های تولید، محدودیت منابع و فضای رقابتی کسب‌وکار آن‌ها از جمله صنایعی محسوب می‌شوند که عملکرد آن‌ها تا حد زیادی به نوآوری و تامین فناوری‌‎های روز وابسته است. در چنین شرایطی رقابت‌پذیری صنعت فولاد در هر کشور نیز به شدت تحت تاثیر تحولات دانش و فناوری آن قرار می‌گیرد. در حالی در ایران این صنعت به چهارمین دهه فعالیت خود وارد می‌شود که چندین سال است تحریم‌ها تلاش دارند این صنعت را محدودیت‌های تکنولوژیکی و دانش فنی روبه‌رو کنند، چرا که لازمه همسو شدن صنعت فولاد با تحولات جهانی و خلق ارزش افزوده، ایجاد و تقویت دانش و زیرساخت‌های مرتبط با آن است. طبیعتا در چنین شرایطی، تقویت زیرساخت‌های فناورانه و دانشی کشور و بهره‌گیری از آن‌ها در توسعه بخش صنعت کشور، راهبرد کلیدی برای عبور از محدودیت‌ها خواهد بود. در این میان شرکت بین‌المللی مهندسی ایران (ایریتک) که با رسالت توسعه صنعتی پا به عرصه نهاد، امروز با برخورداری از تجربه فنی و مهندسی کم‌نظیر و گسترش دانش تخصصی می‌تواند نقش استراتژیکی در ارتقای رقابت‌پذیری صنعت فولاد ایفا کند.

با توجه به اهمیت دستیابی به دانش فنی و فناوری‌های جدید، توسعه و بومی‌سازی آن‌ها، شرکت ایریتک نیز حوزه مطالعات تخصصی و فعالیت‌های پژوهشی خود را برای حفظ و مستندسازی دانش فنی و بهره‌مندی از آن در زمان مناسب گسترش می‌دهد تا به این ترتیب فرصت‌ها و چالش‌های صنایع معدنی و فلزی کشور را به درستی شناسایی کند و در راستای توسعه مستمر صنایع و برطرف کردن مشکلات آن گام بردارد.

شرکت بین‌المللی مهندسی ایران (ایریتک) در حال حاضر تنها شرکت با دانش کامل مهندسی در زنجیره فولاد کشور قلمداد می‌شود که در کارنامه خود، انجام موفقیت‌آمیز پروژه‌های عظیمی از جمله احداث مجتمع فولادسازی هرمزگان، احداث فولادسازی خراسان، مجتمع فولاد اسفراین، طرح و اجرای افزایش ظرفیت مجتمع فولاد مبارکه، ورق گالوانیزه چهارمحال بختیاری، واحد احیای فولاد غدیر نی‌ریز، واحد احیای فولاد اردکان و بریکت‎سازی صبافولاد را دارد و از این حیث به جرات می‌توان ایریتک را شرکتی بی‌رقیب در میان شرکت‌های مهندسی صنعت فولاد کشور قلمداد کرد. این شرکت همچنین در مقیاس جهانی نیز یکی از پنج شرکت معتبر دارای مجوز طراحی و ساخت واحدهای احیای مستقیم به روش میدرکس به شمار می‌آید و طرح‌های احیای مستقیم اجرا شده توسط شرکت ایریتک، امروز ایران در میان بزرگترین تولیدکنندگان آهن‌اسفنجی جهان قرار گرفته است.

گفتنی است در ماه‌های اخیر، با استقرار تیم مدیریتی و مدیرعامل جدید، محمدمهدی مستقیمی، در شرکت ایریتک امروز افزایش چشمگیری در سطوح فعالیت‌ها و پروژه‌های شرکت ایریتک قابل مشاهده است و می‌توان گفت در سایه استراتژی‌های مدیریتی و رهبری این تیم جدید، ایریتک در مسیر تحولی جدید قرار گرفته است. طبیعتا این مسئله در ادامه می‌تواند زمینه نقش‌آفرینی موثرتر شرکت ایریتک را در مسیر توسعه و تعالی زنجیره فولاد کشور و بی‌نیازی آن از واردات تجهیزات و تکنولوژی فراهم آورد.

بافت سازمانی جدید

بررسی شاخص‌های موثر بر تولید ناخالص داخلی نشان می‌دهد که فولاد به عنوان یک صنعت استراتژیک، نقش انکارناپذیری در رشد اقتصادی و توسعه صنعتی کشور ایفا می‌کند و با توجه به اینکه پویایی این صنعت در گروی رشد و توسعه زیرساخت‌های سخت و نرم است، می‌توان گفت که سرمایه‌گذاری در توسعه زیرساخت‌های مدیریت دانش، به نوعی سرمایه‌گذاری تضمینی برای رشد اقتصادی کشور به شمار می‌آید. فناوری‌های نوین و تکنولوژی‌های پیشرفته امروز مفهوم رقابت‎پذیری در صنایع معدنی و فلزی را در دنیا متحول کرده‌اند و حرکت صنعت فولاد کشور به سمت این تحولات تکنولوژیکی ضروری به نظر می‌رسد. علاوه بر این، باید در نظر داشت با وجود تشدید تحریم‌های اقتصادی، محدودیت روابط بین‌المللی و انحصار فناوری در کشورهای صنعتی، دسترسی به دانش و واردات فناوری جدید با هزینه‎‌‌های گزافی برای کشور همراه است. به علاوه این مسئله وابستگی به کشورهای صاحب امتیاز تکنولوژی را نیز ایجاد می‎کند. این موضوع خود مهر تاییدی بر لزوم تکیه بخش صنعت کشور بر پتانسیل‌های دانشی و فناورانه داخلی است.

باید توجه داشت استفاده کارآمد و تحول‌آفرین از تکنولوژی‌های جدید در صنعت فولاد به برنامه‌ریزی، تدوین استراتژی، هدف‌گذاری و دورنمایی بلندمدت دارد؛ اهداف و چشم‌اندازهایی که بتوانند مسیر تغییرات بنیادین سازمان را با توجه به تحولات جهانی ترسیم کنند. استراتژی هدفمند و مناسب، پیش‌شرط ضروری برای برنامه‌ریزی، هدف‌گذاری و لازمه پیشرفت در کسب‌وکار به شمار می‌آید و این استراتژی زمانی مفید و اثربخش خواهد بود که به صورت کاربردی و در مسیر دستیابی به اهداف سازمان باشد. با توجه به نقش راهبردی و حیاتی شرکت ایریتک در توسعه صنعت فولاد، چشم‌اندازهای این شرکت معطوف به تحولات بازار و توسعه فناوری این صنعت شده است. در تدوین استراتژی‌ جدید این شرکت ابتدا نقاط قوت و ضعف درون‌سازمانی و جایگاه سازمان در مقایسه با رقبا مشخص شده و پس از بررسی عملکرد فعلی، ریسک‎ها و فرصت‌های برون‌سازمانی نیز برای تعیین مسیر حرکت این شرکت تعیین می‌گردد که این ساختار از اتلاف منابع مالی و غیرمالی سازمان نیز جلوگیری می‌کند. در اهداف و برنامه‌های بلندمدت شرکت ایریتک، سرمایه‌گذاری برای توسعه محصولات و خدمات جدید و توسعه منابع انسانی نیز تعریف شده است، به طوری که نیروهای متخصص و کارآمد که اصلی‌ترین منابع سازمانی برای پیشرفت هستند، پرورش یابند و بتوانند دانش و مهارت خود را همسو با تحولات صنعت ارتقا دهند.

مسیر خلق آینده

از آنجایی که تحولات صنعت اغلب به سرعت و پردامنه رخ می‌دهند، جهت‌گیری رویکردهای شرکت ایریتک نیز در راستای ایجاد سازمانی یادگیرنده که ظرفیت‌های خود را برای خلق آینده به صورت مداوم توسعه می‌دهد، تغییر کرده است. در واقع در رویکردها و استراتژی‌های جدید این شرکت، حفظ حیات در کسب‌وکار از طریق یادگیری مولد و پویا طبق تحولات انقلاب صنعتی چهارم در اولویت قرار گرفته است. بنابراین، علاوه بر اینکه ساختار سازمانی شرکت ایریتک مطابق با تحولات دانش و تکنولوژی دنیا به‌روزرسانی می‌شود و به این ترتیب اولین و مهمترین بستر لازم برای مدیریت دانش، یعنی فرهنگ سازمانی دانش‌محور شکل می‌گیرد. در این فرهنگ، حیات و پیشرفت شرکت ایریتک با نهادینه شدن یادگیری و خلاقیت در بافت و ساختار آن گره می‌خورد، سازمان با تکیه بر تجربه‌های قبلی و به‌روزرسانی علوم فنی و مهندسی جدید عملکرد خود را بهبود می‌بخشد و توانایی حل مسئله، خلاقیت و نوآوری در مجموعه را تقویت می‌شود. به عبارت دیگر فرهنگ دانش‌محور شرکت ایریتک زمینه خلق مدل‌های جدید توسعه صنعتی را فراهم می‌کند، همانطور که پیش از این نیز، منابع، دانش و تخصص این شرکت در راه‌اندازی و احداث بسیاری از واحدهای صنعتی فعال در زنجیره فولاد نقش به‌سزایی داشته است.

شرکت بین‌المللی مهندسی ایران به منظور تقویت روند پیشرفت سازمانی، جلسات تدوین استراتژی را با مشارکت مدیران و صاحب‌نظران و در قالب شکل‌گیری پلتفرم جدید در بستر اینترنت برگزار کرده است. در جلسات تدوین استراتژی این شرکت موضوعات ورود به بازارهای جدید مانند تکنولوژی تولید کاغذ از سنگ و بازیافت آب مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد و با توجه به ساختار سازمان‌یافته و بسترهای تقویت دانش در این مجموعه، ورود به حوزه‌های جدید و توسعه صنایع، مزیت رقابتی جدیدی را برای این شرکت ایجاد می‌کند.

استقرار سیستم مدیریت دانش در شرکت ایریتک به بهبود و اولویت‌بندی پروژه‌ها نیز کمک شایانی می‌کند، به طوری که در حال حاضر این شرکت بر راه‌اندازی پروژه فولاد قائنات متمرکز شده است. این پروژه با ظرفیت تولید ۸۰۰ هزار تن شمش فولاد نقش مهمی در رشد اقتصادی و اشتغالزایی در شمال شرق کشور ایفا می‌کند و با توجه به اهمیت اجرای آن در اولویت قرار گرفته است. به طور کلی، در تدوین استراتژی‌ها و ترسیم دورنمای آینده شرکت ایریتک موضوعات و مباحث مهم در صنایع معدنی فلزی و غیرفلزی مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد که تحقق آن‌ها تحولات اساسی در فعالیت این شرکت ایجاد می‌کند و مسیر جدیدی برای توسعه و نوآوری در صنعت را پیش‌روی این شرکت می‌گذارد.

عنصر کلیدی پیشرفت

منابع انسانی، نخبگان و متخصصان، مهمترین عناصر تحولات فرهنگ سازمانی و ایجاد بسترهای مدیریت دانش به شمار می‌آیند، زیرا این منابع انسانی هستند که با انعطاف‌پذیری خود در پذیرش تحولات، تقویت دانش فنی و علوم مهندسی، سطح خلاقیت و نوآوری را در سازمان بهبود می‌بخشند و به‌مثابه موتور محرک پیشرفت و توسعه صنعتی عمل می‌کنند. شکل‌گیری فرهنگ دانش‌محور در شرکت ایریتک نیز منجر به تحولات بنیادینی می‌شود که بر تمامی ابعاد و جوانب فعالیت این شرکت از جمله منابع انسانی تاثیر می‌گذارد. بنابراین حفظ و توسعه منابع انسانی یکی از مهمترین دغدغه‌های این شرکت به شمار می‌آید و به توسعه، به کارگیری، اشتراک‌گذاری و ذخیره‌سازی دانش و تخصص سرمایه‌های انسانی در تمام سطوح منجر می‌شود، به طوری که می‌توان گفت ساختار سازمانی جدیدی برای مدیریت تحول‌آفرین دانش در حال شکل‌گیری است. در چنین شرایطی دانش و مهارت منابع انسانی مزیت رقابتی ارزشمندی را برای این شرکت ایجاد می‌کند. با توجه به اینکه در چشم‌انداز شرکت ایریتک با رویکرد نوآوری و توسعه، ورود به بازارهای جدید نیز در اولویت قرار گرفته است، بسترهای حفظ و تقویت منابع انسانی، نخبگان و متخصصان در بعد سازمانی بیش از پیش ضرورت دارد.

در هر صورت، شرکت ایریتک طی چند دهه فعالیت در بخش معدن و صنایع معدنی و فلزی کارنامه‌ای پردستاورد را رقم زده است که از توان و تخصص این شرکت در حوزه‌های مختلف حکایت دارد. آنچه امروز اهمیت دارد این است که توان و تخصص این شرکت در اجرای پروژه‌های «EPC» بر اساس مدل‌های جدید به بیرون از مرزهای کشور نیز انتقال یابد. در واقع این موضوع مهم علاوه بر بهبود عملکرد و تحقق اهداف بلندمدت و کوتاه‌مدت شرکت ایریتک، رقابت‌پذیری این شرکت را نیز افزایش می‌دهد. بنابراین در چشم‌اندازهای آتی شرکت ایریتک توسعه فعالیت‌های بین‌المللی و انتقال دانش با تکیه بر ظرفیت‌های موجود ترسیم شده است. با توجه به فرهنگ بومی‌سازی و مهندسی معکوس که بخشی از زیرساخت‌های نرم و استراتژی مهمی برای تحقق توسعه صنعتی و رفع بسیاری از گلوگاه‌ها و چالش‌های صنعتی بوده است، می‌توان گفت که این شرکت از ظرفیت‌های لازم برای انتقال دانش فنی برخوردار است و در این خصوص مذاکراتی نیز با کشورهای خارجی انجام شده است.

در پایان باید توجه داشت استراتژی‌ها و راهبردهای شرکت ایریتک در خصوص تحول‌آفرینی در عرصه مدیریت دانش و آموزش می‌تواند چراغ راهی برای تسری حفظ و پرورش سرمایه‌های انسانی در ابعاد کلان کشور تلقی شود که بستر لازم را برای افزایش جذابیت محیط کسب‌وکار برای حفظ نخبگان و متخصصان فراهم آورد. طبیعتا در این مسیر موضوعاتی نظیر ایجاد مزایای شغلی، تقویت نوآوری، ارتقای جایگاه علمی و صنعتی کشور، تقویت روابط میان صنعت و دانشگاه و ایجاد محیطی باثبات برای پیشرفت مستمر منابع انسانی از جمله مولفه‌هایی محسوب می‌شود که توجه به آن‌‎ها، فضایی امیدبخش را برای حفظ نخبگان، چه در سطح بنگاه و چه در سطح کلان کشوری فراهم می‌آورد تا به این ترتیب بتوان از پتانسیل‌های بی‌بدیل و ارزشمند سرمایه‌های انسانی کشور در مسیر تحقق رشد اقتصادی، صنعتی و فناورانه ایران بهره برد.