اثرات نامطلوب عدم مصرف آهن برای مادران شیرده و باردار

معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی مازندران گفت: مادران شیرده و باردار بیش از هر گروه دیگری به مصرف آهن نیاز دارند.

مجید سعیدی در گفت‌وگو با خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) منطقه مازندران، گفت: بدن به طور معمول برای ساخت سلول‌های خونی، اکسیژن رسانی به اعضا، ساخت آنزیم‌ها و پروتئین‌های خاص به آهن نیاز دارد و شایع‌ترین بیماری که به علت سوءتغذیه به وجود می‌آید، کم خونی فقر‌ آهن است که عموما با علائمی مانند رنگ‌پریدگی، ضعف، سرگیجه، سردرد و بی اشتهایی همراه است.

وی با بیان این‌که به طور کلی در بدن یک فرد بالغ 2.5 میلی گرم آهن وجود دارد، افزود: در شرایط عادی حدود یک تا 5 میلی‌گرم آهن در روز از بدن دفع می‌شود و در زنان در دوران قاعدگی یک میلی‌گرم به این عدد اضافه می‌شود، یعنی دفع روزانه به حدود 2 میلی‌گرم می‌رسد، بنابراین توصیه می‌شود بانوان در دوران قاعدگی از فرآورده‌های حاوی آهن به صورت مکمل استفاده کنند.

معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی مازندران تصریح کرد: نیاز بدن به آهن در مراحل مختلف زندگی متفاوت است و زنانی که باردار نیستند به طور معمول نیاز به 18 میلی گرم آهن در روز دارند که ممکن است آن را از طریق فرآورده‌های خوراکی یا مکمل‌ها دریافت کنند، اما، در دوران بارداری، به علت افزایش حجم خون و نیاز جنین برای ساخت سلول‌های خونی، نیاز به آهن افزایش وجود دارد.

وی افزود: مصرف مکمل آهن به طور قابل توجهی اثرات مثبت بر وضعیت زنان باردار هنگام زایمان و پس از آن دارد و عدم درمان فقرآهن در دوران بارداری می‌تواند منجر به آسیب‌های جنینی، تولد نوزاد با وزن کم، تولد نوزاد با ضریب هوشی کمتر، زایمان زودرس و افسردگی بعد از زایمان مادر شود.

سعیدی اظهار کرد: مطالعات نشان داده است که حدود 50 درصد زنان باردار آهن مورد نیازشان را در بارداری دریافت نمی‌کنند و لازم است حداقل 27 میلی‌گرم در روز در دوران بارداری آهن مصرف شود، در دوران شیردهی حداقل 9 میلی گرم برای مادران شیرده بالای 19 سال و برای مادر شیرده زیر 19 سال حداقل 10 میلی گرم در روز مصرف آهن توصیه می شود.

وی افزود: تمامی بانوان باردار لازم است آزمایش‌های خونی مربوطه جهت مشخص شدن کم خونی فقر آهن را انجام دهند تا میزان مورد نیازشان از مکمل‌های آهن را در دوران بارداری دریافت کنند.

معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی مازندران با بیان این‌که تحقیقات وسیع و متعددی، ارتباط سطح بالای آهن خون و افزایش عوارض بارداری را نشان داده است، گفت: بسیاری از زنان علاوه بر مصرف قرص‌های آهن به صورت جداگانه، از مولتی ویتامین‌هایی که در ترکیب آنها آهن نیز وجود دارد استفاده می‌کنند که این امر می‌تواند خطرناک باشد.

وی افزود: میزان ذخایر آهن زنان پس از زایمان به دلیل از دست رفتن خون، کاهش خواهد یافت و توصیه می‌شود زنان حتی با میزان هموگلوبین طبیعی در بارداری نیز تا سه ماه پس زایمان مکمل آهن را مصرف کنند.

سعیدی عنوان کرد: شیر مادر دارای مقادیر زیادی از آهن است که به طور معمول نیاز نوزاد انسان را تا 6 ماه تامین می‌کند ولی از بعد از 6 ماهگی لازم است کودک فرآورده آهن را به صورت مکمل دریافت کند.

وی افزود: بر اساس دستورالعمل کشوری وزارت بهداشت، مصرف روزانه یک عدد قرص آهن از پایان ماه چهارم بارداری تا 3 ماه پس از زایمان برای پیشگیری از کمبود آهن و کم خونی ناشی از آن و عوارض نامطلوبی که بر رشد و تکامل جنین و سلامت مادر باردار، ضروری است.

معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی مازندران درباره شیوه صحیح مصرف قرص آهن گفت: توصیه می‌شود از مصرف همزمان شیر و فرآورده‌های لبنی، چای و قهوه و قرص آهن، به دلیل آن‌که در جذب آهن اختلال ایجاد می‌کند، خودداری شود.

وی افزود: باید پس از مصرف قرص آهن یک لیوان پر آب بنوشید و بهتر است قرص آهن، بعد از غذا میل شود تا عوارض جانبی به حداقل برسد.

سعیدی با بیان این‌که می‌توان قطره‌های آهن بچه‌ها را در آب یا آب میوه (بویژه آب پرتقال) مخلوط کرد، گفت: دو ساعت قبل و بعد از مصرف قرص آهن از مصرف هرگونه آنتی اسید و آنتی بیوتیک (مانند: سیپروفلوکساسین، لووفلوکساسین، داکسی سایکلین، تتراسایکلین و...) و برخی از داروها خودداری کنید و توصیه می‌شود قبل از مصرف قرص آهن این موضوع را به پزشک و داروساز خود اطلاع دهید.

وی درباره عوارض احتمالی مصرف قرص آهن عنوان کرد: در صورت مشاهده هر یک از علایم همچون مدفوع سیاه و سفید، قیری یا خونی، تب، ناراحتی شدید گوارشی یا استفراغ کردن، درد خیلی شدید شکم، استفراغ خونی یا استفراغ با زمینه‌ای مشابه قهوه لازم است با پزشک و یا داروساز خود تماس بگیرید.

معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی مازندران یادآور شد: درد خفیف شکم، یبوست، مدفوع تیره، حالت تهوع با قرص آهن محتمل بوده و بروز آنها نگران کننده نیست.

انتهای پیام