سه معضل تراژیک در باب تئاتر
حسین حیدرینیا- نویسنده و کارگردان
دومين نکته ايجاد شرايط خاص و معضلساز براي گروه هاي اجرايي است جهت فراهم کردن چهرهها در آثارشان مصائبي همچون تامين هزينههاي دستمزد، هماهنگيهاي زماني به جهت انجام تمرين و اجرا، محدوديتهاي عجيب و غريب و انتخاب هاي بازيگران و ديگر گرفتاريهايي از حضور چهرهها تا محل اجراي مناسب با خواستهايشان و... از آنجا که چهره هاي تلويزيوني و سينمايي که سابقه حضور در تئاتر را نداشتهاند با فاکتورها و معيارهاي دنياي تصوير وارد عرصه تئاتر ميشوند و گروه اجرايي در شرايطي قرار ميگيرد که براي فراهم کردن خواستههاي آنها بايد تن به مسائلي دهد که ناخواسته اثر را تحتالشعاع خود قرار مي دهد. مواردي مثل بالا بردن قيمت بليت، کاستن از کيفيت هنري و تکنيکي بهواسطه زمان محدودي که چهره ها مي توانند براي وادي نمايش و تمرين هايش وقت بگذارند. نبود امکان يک سالن اجراي بهاصطلاح آبرومند براي حضور اطرافيان و دوستان و همکاران چهره ها با قيد حفظ آبروي حرفه اي براي چهره هاي مشهور؛ براي کارگردانان و تهيهکنندهها معضلاتي ايجاد مي کند که رفع آن عذابآور است اما آنها به بهانه جذب مخاطب به آن تن ميدهند فارغ از اينکه اين بهاصطلاح مسکن مخرب کارکردش را در بلندمدت از دست ميدهد. چنانکه هماکنون با نگاهي به صندليهاي خالي سالن هايي که حتي چهرهها در آن اجرا ميروند ديده ميشود.
نکته سوم درباره کنارهگيري هنرمندان اصيل تئاتر و عدم حضور نسل تحصيلکرده و آموزشديده کشور به عرصه جريان ساز تئاتر است. اگر قبول کنيم که بضاعت فعلي تئاتر ما از ساحت تماشاگر و در يک محدوده مشخص است، حضور چهرهها مضاف بر اينکه سطح سليقه مخاطب محدود ما را از مرتبهاي عالي که دريافت يک تجربه زيستي از نمايش به سطحي نازل است به ديدن چهره بازيگران مشهور تنزل داده است. شرايط، زماني حادتر ميشود که سرخوردگي و يأس در بدنه هنرمندان اصيل و ريشهدار تئاتر باقي بماند؛ هنرمنداني که نقطه قوت و جريانساز توليد تئاتر بنيادين و اصيل کشور ما هستند.
از منظري ديگر نسل جوان باآتيه و علاقهمند و پرانرژي کشور را بايد مورد توجه قرار داد که تواناييهايشان در تمام زمينههاي توليد نمايش(نويسندگي، کارگرداني، بازيگري، طراحي و...) بسيار ستودني و مثالزدني است. اما متاسفانه زير سايه سنگين ستارهمحوري چه در سالنهاي خصوصي درآمدمحور و چه موارد مشابه ديگر، توان ايستادن و رشد کردن را به آنها نميدهند. عاقبت تلخ اين اتفاق و جريان در سال هاي آتي ضربهاي سنگين و مهلک و دردآوري را بر پيکره حرفه اي تئاتر اين کشور خواهد زد.