راهکارهای مقابله با ترس و اضطراب از کرونا
یک روانشناس در گفتگو با فرارو درباره دستورالعملی برای استرس و ترسهای این روزهایمان از کرونا مطرح کرد باید آرام باشیم و برای آرامش از موسیقیها و کلمات التیام بخش استفاده کنیم. هرگز جا به جا نشویم. چون در محیطی که هستیم امکان ایمنی روانی بیشتر است و از قدرت بالاتری برخوردار هستیم. برخورد غیرتخصصی با موضوع نکنیم و از مراجع تخصصی کار را دنبال کنیم. یکی از مشکلات ما کمبود سواد رسانهای است. وقتی سواد رسانهای کم است، دادههایی به ما انتقال داده میشود که حقیقت ندارد و ما را دچار مشکل میکند.
این پرسشها ما را بر آن داشت تا با دکتر جلال مرادی روانشناس بالینی، مشاور خانواده و آینده پژوه گفتگویی کنیم و دستورالعملی روانی برای این روزهای جامعه را از زبان یک متخصص جویا شویم.
پیامد روانی شیوع کرونا چیست؟ در این باره هر فردی برای خود چه باید کند؟
در این وضعیت، چه باید کرد؟
در این شرایط فرد و خانواده چه باید بکنند؟
گروه دوم کسانی هستند که انکار میکنند. افراد در این شرایط به دلیل ترس و ندانستن اینکه چه کار باید کنند دچار مشکل میشوند. گروهی که فوبیا دارند مدام به مراکز درمانی و بیمارستانها مراجعه میکنند. این زیاد مراجعه کردن باعث ایجاد ترس، صف و شلوغ شدن سر پرسنل بیمارستانی میشود؛ بنابراین افراد باید به دستورالعمل پرسنل توجه کنند و آنها را باور کنند و به بیاعتمادی دامن نزنند.
گروه دیگر افرادی هستند که علایم بیماری در آنها مشاهده میشود. این افراد نباید بترسند و انکار کنند. آنها باید سریع در پی درمان خود بروند؛ بنابراین ما دو گروه داریم. گروهی دچار اضطراب هستند هر لحظه برای چکاب مراجعه میکنند. آنها باید دستورالعمل منتشر شده درباره علایم بیماری را بررسی کنند و اگر علایم وجود داشت بعد مراجعه کنند. افرادی که هم علایم را دارند وارد مرحله انکار و ترس میشوند. آنها از اینکه به مراکز درمانی بروند دوری میکنند، چون فکر میکنند مثل یک بیمار مرده با آنها برخورد میشود. این گروه نیاز به راهنمایی و حمایت دارند تا در مراکز درمانی حضور پیدا کنند.
در این شرایط از چه اقداماتی باید دوری کرد؟
دولت نیز برای مدیریت فضای روانی جامعه چه باید بکند؟
از سویی نیز، چون سطح امنیت اجتماعی جامعه به دلیل استرس بالا، خیلی پایین آمده است بهترین کار پیشگیری است. اگر دولت بتواند اقلام بهداشتی، چون ژل ضدعفونی کننده یا الکل اسپری و ماسک را به صورت رایگان در اختیار مردم قرار دهد هم امکان سودجویی را از برخی میگیرد و هم احساس امنیت ایجاد میکند.
سیستم را مطابق با دستورالعمل و پروتکل ادامه بدهد. اطلاع رسانی درست از منابع تخصصی بیشتر شود و مرگ و میرهای دیگر در کنار آمار کرونا اطلاع رسانی شود تا افراد احساس ناامنی کمتری کنند.
به نظر شما درباره خانوادههایی که گرفتار بیماری یا از دست دادن عزیزانشان به دلیل بیماری کرونا شدند چه باید کرد؟ در فضای مجازی میخوانیم که برخی از اعضای این خانوادهها از بی توجهی نسبت به این مسئله ناراحت هستند، به دلیل شرایط گاهی خانواده امکان عزاداری نمییابد؛ آیا در این باره اقدامات روانی لازم است؟ شرایط را چگونه باید مدیریت کرد؟
انتظار این است که در این شرایط، مددکاری اورژانس اجتماعی و روانشناسان به صورت خصوصی در بیمارستانها یا اماکن دیگر با این خانوادهها صحبت کنند تا این تدابیر به صورتی جدی پی گرفته شود. به هر حال تجمعات، امکان انتقال غیرفعال ویروس را که ممکن است در افراد به صورت پنهان باشد فراهم میکند؛ بنابراین باید تجمعات محدود شود.
اضطراب از بیماری به مراجعه زیاد افراد به بیمارستانها هم منجر میشود. پزشکان میتوانند آنها را به حوزه روانشناسی ارجاع دهند تا استرس آنها تحت کنترل قرار گیرد. همچنین از طریق رسانهها، چون رادیو، تلویزیون و سایتهای خبری به صورت روزانه سیستمهای خوبی برای کاهش این استرس به کار گرفته شود.
به عنوان یک روانشناس و مشاور، اگر از شما دستورالعملی برای این روزهای مردم بخواهیم تا بتوانند بر استرس و ترسهای این روزهای خود غلبه کنند و از نظر روانی به کار گرفته شود؛ چه مواردی را تجویز میکنید؟
هر روز تشریفات و برنامه خود را برای آغاز یک روز کاری داشته باشید. به تغذیه مناسب اهمیت بدهید. هر روز خود را با شنیدن موسیقی دلچسب و گفتگو درباره موضوعی غیر از بیماری آغاز کنید. به این در روانشناسی تابآوری یا بقای زیستن میگویند. به این معنی که فرد از طریق جملات مثبت و رعایت دستورالعملهایی که دارد برای یک زندگی بهتر تلاش کند. برای مثال برخی میگویند من تمایلی به ادامه زندگی نداشتم فقط به عشق فرزندانم زندهام یا به عشق سفر به دنیا.
این یعنی فرد برای خود هدفگذاری کند. در این شرایط باید آرام باشیم و برای آرامش از موسیقیها و کلمات التیام بخش استفاده کنیم. هرگز جا به جا نشویم. چون در محیطی که هستیم امکان ایمنی روانی بیشتر است و از قدرت بالاتری برخوردار هستیم. برخورد غیرتخصصی با موضوع نکنیم و از مراجع تخصصی کار را دنبال کنیم. یکی از مشکلات ما کمبود سواد رسانهای است. وقتی سواد رسانهای کم است، دادههایی به ما انتقال داده میشود که حقیقت ندارد و ما را دچار مشکل میکند.