به جای گوشت این خوردنی ها را بخورید

با توجه به اینکه پرورش و مصرف گوشت قرمز نخستین عامل انتشار دی اکسید کربن است و نتایج سازمان خواروبار کشاورزی هم نشان می‌دهد که پرورش دام و طیور با هدف مصرف مواد غذایی پیامدهای منفی بر زمین دارد، رواج رژیم گیاهخواری می‌تواند انتشار گاز آلاینده دی اکسید کربن ناشی از تولید مواد غذایی را تا دوسوم کاهش دهد.

این در حالی است که طبق برآوردهای سازمان خواروبار و کشاورزی سازمان ملل متحد حدود ۸۳ درصد زمین‌های کشاورزی دنیا برای چرای دام و تولید غلات از آن استفاده می‌شود. این در حالی است که می توان پروتئین مورد نیاز را از منابع گیاهی بدون افراط در مصرف منابع حیوانی به دست آورد. چرا که مصرف پروتئین حیوانی منجر به از بین رفتن جنگل‌ها برای تبدیل به زمین های کشاورزی و مراتع برای تولید گوشت خواهد شد، که این در نهایت منجر به کاهش از دست رفتن توان جنگل‌ها برای جذب دی اکسید کربن موجود در جو خواهد شد. در حالی که به جای دامداری‌های گسترده‌ای که در سطح جهان وجود دارد، زمین‌های کشاورزی موجود را می‌توان به کشت غلات و میوه ها اختصاص داد. دامپروی و کشاورزی مربوط به آن عامل انتشار بخش قابل توجهی از دی اکسید کربن موجود می‌باشد. چرا که کاهش تولید و مصرف پروتئین حیوانی باعث کاهش مصرف منابع آبی هم خواهد بود. مثلا تولید هر کیلوگرم گوشت گاو به ۱۳۵۰۰ لیتر آب نیاز دارد، در حالی که می توان مقدار کمتری از این آب را به تولید غلاتی مانند گندم و برنج اختصاص داد.

اهمیت تامین پروتئین

پروتئین ها در کنار ترکیبات دیگر جزو مهم ترین ریزمغذی های موردنیاز بدن بوده که در تامین انرژی نقش دارند، پروتئین‌ها تاثیرهای مختلفی بر سلامت دارند، به عنوان مثال می‌توان به نقش آنها در ترمیم و جوان‌سازی بافت‌های عضلانی، مو، ناخن، غضروف‌ها و بافت های بین استخوانی، پوست و غیره دارد. بر اساس توصیه متخصصان تغذیه هر فرد بزرگسال سالم به ۸۳/۰ گرم پروتئین به ازای هرکیلوگرم در روز نیاز دارد. البته در صورت فعالیت بیشتر به ۱ گرم می‌رسد.

چه موادغذایی را می‌توان جایگزین گوشت قرمز کرد؟

۱- سویا: اولین ماده غذایی که دارای مقادیر فراوانی پروتئین گیاهی است و تاثیر چشمگیری در کاهش کلسترول خون داشته و زمینه ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی و سرطان رحم در زنان را کاهش می‌دهد. امروزه انواع فرآورده های حاصل از سویا از جمله شیرِ آن وجود دارد که به دلیل اسیدهای آمینه ضروری در رژیم بدون گوشت توصیه می‌شود.

۲- توفو: توفه در اصل یک ماده غذایی چینی است که از فرآیند لخته شدن یا دَلَمه شدن شیر سویا به دست می‌آید. این خمیر نرم و سفید رنگ بوده و علاوه بر پروتئین دارای کربوهیدرات، چربی ها، فیبرها و ویتامین های گروه B است.

۳- حبوبات: یکی از منابع بسیار غنی پروتئین های گیاهی می‌باشد که جزو مشهورترین جایگزین های گوشت هستند که عبارتند از: انواع عدس، لوبیا و غیره که سرشار از فیبر، مواد معدنی و ویتامین ها هستند و از طرفی چربی هم ندارند. این دانه ها فرآیند گوارش را تسهیل می‌کنند و به خاطر داشتن فیبر بالا باعث احساس سیری در طولانی مدت در فرد می‌شود. مثلا لوبیا قرمز در ترمیم و بازسازی سلول‌ها تاثیر دارد، به طوری که هر ۱۰۰ گرم آن ۲۴ گرم پروتئین دارد که علاوه بر پروتئین دارای مقادیر فراوانی آهن است که می‌تواند یک گزینه مناسب برای رژیم غذایی بدون گوشت محسوب شود.

۴- غلات سبوس دار: غلات سبوس دار نسبت به غلات تصفیه شده دارای ریز مغذی‌های بیشتری است و به دلیل اینکه شاخص گلیسمی ( شاخص گلیسمی (یا شاخص قندی یا بار گلیسمی که به اختصار به آن (glycemic index) یا GI هم می گویند، یک راهنما و یک سنجش برای بهتر مصرف کردن مواد غذایی، مخصوصاً کربوهیدرات هاست و بهتر است بگوییم شاخصی است برای تغذیه سالم و اصول.) پایین‌تری دارد برای بدن مفیدتر است. جودوسر، کینوآ، ذرت، بلغور، برنج قهوه‌ای و نان‌های تهیه شده از آرد سبوس‌دار بهترین نمونه‌هایی از پروتئین گیاهی می‌باشد که می تواند نیاز بدن را به ویتامین‌های گروه B، آهن و فیبرها تامین کنند.

۵- بادام: هر ۱۰۰ گرم بادام معادل ۲۵ گرم پروتئین دارد. تقریبا مشابه گوشت و از طرفی دیگر به دلیل داشتن چربی بالا به حفظ انرژی در بدن کمک می‌کند.

۶- تخم مرغ: تخم مرغ و دیگر ماکیان مانند بلدرچین منابع غنی پروتئین و ویتامین های گروه B۱۲ وD است، این موضوع که تخم مرغ باعث افزایش کلسترول در خون می شود به طور کلی رد شده است. این در حالی است که ۲ عدد تخم مرغ حدود ۱۳ گرم پروتئین دارد.

۷- ماست یونانی: ماست یونانی معمولا دارای چربی کمتر نسبت به خامه است به طوری که هر ۱۰۰ گرم آن حاوی ۱۰گرم پروتئین است که دو برابر ماست معمولی است. این ماست به دلیل داشتن باکتری‌های مفید به سلامت سیستم گوارش کمک می کند.

۸- دانه‌های آفتابگردان: تاثیر دانه ها از جمله دانه آفتابگردان بر بدن به اثبات رسیده است. زیرا هر ۱۰۰ گرم آن ۲۲ گرم پروتئین دارد، مثل دانه های کدو که سرشار از پروتئین هستند. البته این دانه‌ها به دلیل داشتن اسید چرب امگا ۶ هم بسیار مفید هستند. مثلا اسیدهای چرب موجود در دانه‌های کدو در کاهش مقدار کلسترول بد خون بسیار موثر است.

منبع: رکنا