زنگها برای که به صدا در می آیند!

به گزارش تحریریه شمانیوز: صبح امروز زمین لرزه ای به بزرگی شش ریشتر سفید سنگ خراسان رضوی را تکان داد و لرزه بر جان شهروندان انداخت. به دنبال این رخداد مردم هراسان از خانه ها و محل کار خود خارج شدند و به خیابانها ریختند. همچنین بلافاصله نیروهای امدادی به حالت آماده باش درآمدند. گفته می شود کانون این زمین لرزه در عمق 10 کیلومتری زمین، عرض جغرافیایی 60.26 درجه و طول جغرافیایی 35.83 درجه بوده و این در حالی است که پس از این زمین لرزه 6 ریشتری، بیش از 10 پس لرزه به بزرگی3.1 تا 4.7 ریشتر این منطقه را تکان داد و پیش بینی می شود پس لرزه‌های این زلزله احتمالا تا یک ماه دیگر ادامه داشته باشد. مشهد دومین کلانشهر «با خطر نسبی زیاد» در برابر زلزله منطقهٔ خراسان در طول تاریخ همیشه یکی از فعال‌ترین مناطق زمین‌لرزه‌خیز کشور بوده‌است. آمار 40 سال گذشته نشان می‌دهد که بیش از نیمی از قربانیان زمین‌لرزه در ایران را قربانیان این منطقه تشکیل می‌دهندزلزله طبس از جمله زلزله های بود که نصف قاره آسیا را تکان داد و فلات ایران را تا حدودی جابجا کرد. خطر ویرانی زلزله در استان خراسان و البته مشهد به حدی جدی است که در کتاب نقشه پهنه‌بندی خط نسبی زلزله ایران، این شهر به عنوان دومین کلانشهر کشور در پهنه «با خطر نسبی زیاد» قرار گرفته و شهرهای نیشابور، قوچان، تربت حیدریه و کاشمر نیز بیش از مشهد در معرض خطر زلزله هستند. زلزله زیرپوست بافت فرسوده شهر مشهد با دارا بودن هکتارها بافت فرسوده سومین شهر کشور پس از تهران و تبریز است که به مقاوم‌سازی ساختار شهری نیاز دارد و وجود گسل‌های توانمند و فعال در دو طرف دشت مشهد و در فاصله اندک از شهر نشان دهنده پتانسیل زیاد خطر زمین لرزه در این شهر است. به گفته کارشناسان، تنها 25 درصد از خانه های روستایی این استان در برابر زلزله ۶ریشتری مقاوم است و 75 درصد ساختمان‌های این کلانشهر در برابر زلزله 7 ریشتری آسیب‌پذیر است؛ ساختمان‌های سست بنیان و قدیمی اطراف حرم، میدان شهدا، مجد شمالی و آبکوه که در مهم‌ترین قسمت‌های بافت فرسوده مشهد قرار گرفته‌اند، دیر زمانی است زنگ هشدار را برای مسؤولان نواخته اند اما نه هشدارها جدی گرفته شده است و نه مبارزه با بلایای طبیعی. مشهد چقدر آماده مقابله با حوادث است? استان حادثه خیز خراسان با قریب 90 گسل و 21 گسل فعال‌ ، ماهیانه 100 بار دچار زلزله می‌شود که 80 درصد آن زیر چهار ریشتر است و این امر نشان می دهد که وقوع زلزله ای مرگبار در این استان دور از ذهن نیست چنانکه مسؤولان عنوان می‌کنند، مشهد بعد از بم خطر پذیرترین شهر در مواجهه با زلزله است. آنطور که گفته می شود 65 درصد جغرافیای استان از بُعد لرزه خیزی با خطر بالا و بقیه نیز با خطر متوسط روبه‌روست بنابراین، مشهد از نظر آمادگی در برابر زلزله های قدرتمند در سطح «نسبی» قرار دارد و با توجه به اینکه زیرساخت‌ها مشکل دارد احتمالا آمادگی استان در حد امداد رسانی یا آمبولانس و پتو و ... است. به گفته یکی از کارشناسان مرکز زلزله نگاری، مشهد برای مقابله با این مقوله پناهگاه ندارد ،اماکن اسکان اضطراری ندارد یا به مردم معرفی نشده است،خیابان‌هایی که می‌توانند شریان‌های حیاتی باشند مشخص نشده اند و اصلا معلوم نیست کدام خیابان‌ها بسته خواهند شد بیمارستان‌ها در معرض ریزش هستند و حتی مدارس در مناطق برخوردار نیز هنوز از لحاظ مبلمان، شیشه‌ها و راه پله‌ها خطر پذیر هستند. آنچه که ائز اهمیت است اینکه اگرچه هر سال در مدارس و ادارات در شهرهای مختلف مانور زلزله برگزار می‌شود اما آموزش همگانی فقط منوط به برگزاری مانورهای نمایشی نیست و باید در این زمینه فرهنگسازی‌های لازم صورت گیرد. بی تردید اگر دست اندرکاران و مردم مقاوم سازی در ساخت وسازها و استحکام بنا را مورد توجه جدی قرار دهند، خسارتهای جانی ومالی ناشی از زلزله بسیار محدود خواهد بود زیرا تجربه تاریخی نشان می دهد که این استان همواره بر مدار حوادثی طبیعی نظیر سیل و زلزله قرار دارد. مریم حسینی