کودکان، بیشترین قربانیان فضای مجازی

سیزدهم آبان ماه سال جاری، همزمان با روز دانش آموز از پیش نویس "سند حمایتی و برنامه اقدام توسعه خدمات فضای مجازی کودک و نوجوان"، توسط وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات رونمایی شد. قرار است این سند جهت دستیابی به چشم انداز "ایجاد فضای مجازی مناسب کودکان با هویت ایرانی- اسلامی، دارای سهم مناسب در اقتصاد بخش و افزایش تولید محتوای فارسی مناسب کودك و نوجوان مبتنی بر توسعه بخش خصوصی و در تعامل سازنده بین المللی"، از طریق پیگیری چهار هدف آموزش، فرهنگ سازی و ترویج فضای مجازی حوزه کودك و نوجوان؛ فراهم سازی زیرساخت های ارتباطی، محتوایی و اعتمادی؛ توسعه بازار و مقاوم سازی کسب وکار، و در نهایت مدیریت و راهبری برنامه اقدام در کشور محقق شود. کودکان و نوجوانان یکی از بزرگ ترین مجموعه کاربران فضای مجازی را در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه به خود اختصاص می دهند. حدود 81 درصد از افراد زیر 18 سال در دنیا از فضای مجازی استفاده می کنند. جست و جوی اطلاعات با 31 درصد، شبکه های اجتماعی با 27 درصد، دانلود فیلم و موزیک با 21 درصد، خواندن خبر با 12 درصد و خرید و انجام امور بانکی با 9 درصد، زمینه های استفاده از اینترنت در نوجوانان را تشکیل می دهد. تنها در کشور ما 19 میلیون نوجوان زیر 18 سال کاربر فضای مجازی هستند و بدون هیچ قید و شرطی از تمامی امکاناتی که در اختیار بزرگسالان قرار دارد و حتی فراتر از آن، بهره می برند. زیرا که برخلاف سایر کشورها، در ایران هیچگونه ضابطه ای بر چگونگی کمیت و کیفیت روابط آنها در این فضا حاکم نبوده و اقدامات اندک صورت گرفته تنها جنبه توصیه ای داشته و از ضمانت اجرایی کافی برخوردار نبوده اند. موج نگرانی از تأثیرات مخرب شبکه های اجتماعی بر سلامت روانی و اخلاقی کودکان در سراسر جهان در حال گسترش است. در آمریکا که پیشرو فضای مجازی است کودکان به سه دسته زیر 13 سال، 13 تا 15 سال و 15 تا 18 سال تقسیم شده و برای کودکان زیر 13 سال استفاده از اینترنت و گوشی های هوشمند ممنوع است. تا حدی که در صورت استفاده کودکان از این فضا، والدین آنها مجرم شناخته شده و جریمه می‌ شوند. همچنین طی سال های اخیر سن ممنوعیت استفاده از شبکه های اجتماعی در اتحادیه اروپا از 13 سال به 16 سال افزایش یافته است.

در کشور ما سال هاست که لزوم تدوین طرحی جامع برای سیاستگذاری، برنامه ریزی و اجرا در حوزه فضای مجازی کودکان و نوجوانان حس می شود. اینترنت برای نخستین بار در سال 1368 وارد ایران شد و از حدود سال‌ 72 در دسترس عموم مردم قرار گرفت. اما "قانون جرایم رایانه ای"، اولین قانون در این حوزه بود که در سال ۸۸ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید؛ یعنی ۲۰ سال بعد از ورود فناوری فضای مجازی به کشور نخستین قانون در این حوزه تدوین شد. در اسفند ماه سال 1390 رهبر معظم انقلاب اسلامی (مد ظله العالی) با توجه به آثار چشمگیر شبکه جهانی اینترنت در ابعاد زندگی فردی و اجتماعی، فرمان تشکیل "شورای عالی فضای مجازی" را صادر و بر لزوم راه اندازی "مرکز ملی فضای مجازی کشور" تأکید فرمودند. دغدغه های معظم له و انتصاب وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات به عنوان یکی از اعضای حقوقی این شورا وظیفه وزارتخانه مذکور را در تأمین زیرساخت های بومی و ایمن توسعه فضای مجازی، فرهنگسازی کاربرد و اشاعه فناوری های نوآورانه و همچنین مساعد کردن زیست بوم کاربران فضای مجازی در کشور بیش از گذشته جلوه گر ساخت. سند حمایتی و برنامه اقدام توسعه خدمات فضای مجازی کودک و نوجوان، طرحی است که بر لزوم فرهنگسازی از ابتدای شکل گیری رابطه آینده سازان کشورمان با فضای مجازی تأکید دارد. و برای اجرای بهینه آن اقدامات پیشگیرانه را از سرچشمه شکل گیری جامعه یعنی بستر خانواده ها و نیز محیط های اجتماعی اولیه نظیر مدارس آغاز می کند. و در این مسیر چشم انداز روشنی نیز برای توسعه فناوری های نوین، کسب و کار الکترونیک و تحقق اقتصاد مقاومتی در نظر گرفته است. در ادامه به بررسی راهبردهای عملی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در چگونگی تحقق محورها و اهداف کلان تصویر شده در این سند می پردازیم. فراهم سازی زیرساخت های ارتباطی، محتوایی و اعتمادی نخستین گام برای دستیابی به اهداف کلان این سند، ایجاد بسترهای مناسب فعالیت کودکان و نوجوانان در فضای مجازی است. زیرا که چالش های کنونی و صدمات ناشی از آن در پی فراهم نبودن زمینه های مساعد و نظام مند بومی برای هدایت و جهت گیری صحیح کودکان به وقوع پیوسته است، و تا بستری بهینه برای حضور موثر این قشر وجود نداشته باشد آموزش در فضای مجازی لجام گسیخته امروز، اثربخشی قابل توجهی در پی نخواهد داشت. یکی از اقدامات وزارت ارتباطات برای دستیابی به این هدف، تعامل و رایزنی با اپراتورهای ارائه دهنده خدمات تلفن همراه و اینترنت جهت نصب ابزارهای پیش فرض مدیریت والدین و رصد عملکرد کودکان در سیم کارت های کودک است. سیم‌ کارت های مذکور از جوانب مختلف قابل تنظیم بوده و با اعمال اینترنت پاک در آنها فضای مجازی سالم و آموزنده ای برای کودکان و نوجوانان فراهم می شود. قابلیت نظارت، فعال سازی و غیرفعال نمودن برقراری تماس و ارسال پیامک، محدود کردن میزان مصرف برنامه ها، تعریف دسترسی های مجاز به تنظیمات نرم افزاری و سخت افزاری و ... تنها بخشی از قابلیت های این سیم کارت هاست، که قادرند سدی محکم در برابر خطرات فضای مجازی باشند. دولت قرار است در قالب این طرح سکوهای ارائه محتوای تخصصی کودک و نوجوان از قبیل بنگاه های عرضه خدمات اینترنتی، فروشگاه های اینترنتی، باشگاه های اینترنتی و نظایر آن را شناسایی و با آنها جهت افزایش کارآمدی و توانمندسازی همکاری کند. این اقدام زمینه توسعه سریع و دسترسی آسان به انواع اپلیکیشن های آموزشی، کاربردی، بازی و سرگرمی، و ... را در این حوزه فراهم آورده و با افزایش تنوع تا حد زیادی از سلطه کنونی اپلیکیشن های غیر متناسب با رده سنی کودک و نوجوان خواهد کاست. توسعه جویشگر (موتور جستجوی) کودک و نوجوان از دیگر اقداماتی است که در دستور کار این سند قرار داده شده است. اگرچه هم اکنون جویشگرهای بومی طراحی و اجرا شده اند و بسیاری از سرویس‌ های مورد نیاز جامعه را ارائه می ‌دهند، ولی در حوزه کودک و نوجوان نیازمند جویشگری پویا و جذاب هستیم که علاوه بر برطرف سازی احتیاجات این طیف بر پایه اینترنت پاک و کارایی بالا، قادر به جلب توجه آنها به واسطه جلوه های بصری باشد.

والدین و اولیای مدرسه اصلی ترین ناظرین بر فعالیت های کودکان و نوجوانان در فضای مجازی هستند که باید دسترسی کاملی را بر مدیریت و کنترل رفتار آنان در این فضا داشته باشند. کودکان و نوجوانان بیشترین زمان خود را در این سن همراه والدین در خانه و یا در مدرسه می گذرانند و از نظر روانشناختی نیز اولیای مدرسه تأثیر بسیاری بر شکل گیری شخصیت و طرز رفتار آنان در جامعه دارند. لذا لازم است که تدابیری موثر برای کنترل دسترسی والدین شناسایی، طراحی و تهیه شود. برنامه های اندروید انارستان، دنیای درسا، سانیار، برنامک کنترل فرزند شقایق، نرم افزار Net Nanny، مودم های مخصوص خانواده و نمونه های مشابه دیگر، از جمله ابزارهای کنترلی والدین هستند که هم اکنون در بازارهای داخلی و خارجی شناسایی شده اند. در این طرح قرار است روش ها و چالش های موجود بر سر راه احراز هویت کودک و نوجوان در فضای مجازی شناسایی شود. طرح هویت بخشی به کاربران در فضای مجازی، برای نخستین بار در آذرماه سال 1393 به منظور جلوگیری از استفاده غیرمجاز و کلاهبرداری در فضای اینترنتی، از سوی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات وقت مطرح شده بود. اما طرح کنونی مختص قشر کودکان و نوجوانان کشور خواهد بود تا از این سن لزوم ورود به فضای مجازی با هویت اصلی خود را دریابند. فعالیت کاربران با هویت نامعلوم در فضای مجازی بستر وقوع انواع جرایم را فراهم و حاشیه ایمنی را برای مجرمین در این فضا محیا ساخته است. در صورت جلوگیری از ورود اشخاص بدون مشخص شدن هویت آنان به اینترنت و موبایل، از وقوع بسیاری از جرائم در این حوزه پیشگیری به عمل خواهد آمد. شناسایی روش های گزارش دهی مصادیق مجرمانه توسط کودکان و نوجوانان و والدین به پلیس فتا و تسهیل اقدامات پلیس فتا جهت حمایت از قربانیان فضای مجازی کودک و نوجوان از سایر مسیرهای دستیابی به اهداف این طرح است. قرار است در این طرح خود کاربران به شکل مستقیم در ارتباط با پلیس فتا قرار گرفته و به محض بروز یا احتمال وقوع اقدامی مجرمانه، آن را گزارش کنند. هم اکنون افراد در صورت روبرو شدن با تخلفات باید نسبت به گزارش آنها از طریق ثبت گزارشات مردمی در سایت پلیس فتا، ارسال ایمیل برای پلیس فتای استان خود و یا با تماس و مراجعه حضوری اقدام کنند. لازم است در قالب طرح جدید وزارت ارتباطات، گزارش دهی از طریق طراحی و اجرای اپلیکیشن های مخصوص ارتباط مستقیم با پلیس فتا صورت گیرد تا علاوه بر تسهیل این امر نظارت موثر بر فضای مجازی کودکان و نوجوانان در کشور افزایش یابد.

آموزش، فرهنگ سازی و ترویج فضای مجازی حوزه کودک و نوجوان قرار است در قالب این طرح، آموزش هایی نه تنها برای کودکان و نوجوانان، بلکه برای والدین، معلمان و اشخاص حقیقی و حقوقی دولتی و غیردولتی كنترل کننده و تأثير گذار بر رفتار كودكان در اين فضا، ارائه شود. جالب اینجاست که این فرهنگ سازی و آموزش برای والدین از یک سال پیش از تولد فرزندان آغاز و تا رسیدن آنها به سن 18 سالگی ادامه خواهد یافت. آموزش اصولی و ادامه دار که همراه با نظام پایش و ارزیابی دوره ای ارائه شود قادر به ایجاد بستری هوشمندانه و آینده نگر در استفاده صحیح از فضای مجازی و ترویج موثر این فرهنگ، پذیرش و پایداری آن در سطح افراد جامعه می شود. چنانچه ترویج خشونت از طریق بازي ‌هاي رايانه ‌اي غیربومی، دسترسی به محتوای غیراخلاقی، اعتیاد به فضای مجازی و کلاهبرداری های اینترنتی را از جمله مهمترین تهدیدهای روز در حوزه کودکان و نوجوانان در نظر بگیریم؛ آموزش صحیح والدین برای شناسایی به هنگام این تهدیدات و پیشگیری و بازداشتن فرزندان از ورود به حوزه های خطر و نیز هدایت آنان در مسیر درست، گامی موثر در جهت ایمن سازی فضای مجازی کودکان بوده و ارزش آموزش و فرهنگسازی را در پیشگیری و برطرف سازی چالش ها به خوبی مشخص می کند.

برای تحقق فرهنگ سازی و ترویج فضای مجازی حوزه کودک و نوجوان در کشور لازم است دولت در ابتدا به شناسایی نیازهای آموزشی در این حوزه، جمع آوری و به روزرسانی اطلاعات، طراحی و آماده سازی زیرساخت ها و ابزارهای ارائه خدمات مشاوره به کاربران بپردازد. اجرای پروژه "مشاوره، طراحی و راه اندازی گوهر حوزه صیانت از کودکان و خانواده در اینترنت (کوا)" که از مهرماه سال 1395 به مدیریت سازمان فناوری اطلاعات ایران و با همکاری پلیس فتا و وزارت آموزش و پرورش آغاز شده است نمونه ای از اقداماتی است که تاکنون توانسته بخشی از دانش آموزان شهر تهران در مقاطع مختلف تحصیلی را تحت آموزش قرار دهد. در این طرح قرار است آموزش های مورد نیاز از طریق اجرای کارگاه های آموزشی برای دانش آموزان و والدین جهت آشنایی با آسیب های فضای مجازی، تولید کتاب، کتاب مصور برای کودکان، ایجاد کتابخانه دیجیتالی، مقالات علمی، طراحی و راه اندازی وب گاه کوا و تولید محتوای چندرسانه ای و خدمات مشاوره ای به کاربران در سراسر کشور صورت گیرد. شناسایی نیازهای آموزشی، طراحی و آماده سازی مطالب کلیدی قابل ارائه، به روزرسانی اطلاعات و برگزاری برنامه های آموزشی دوره ای ضمن خدمت برای معلمان از جمله راهکارهای موثر در شکل گیری برخورد آگاهانه این قشر از جامعه با دانش آموزان است، که در این طرح جایگاه جداگانه و ویژه ای برای آن در نظر گرفته شده است. اگر این دوره های آموزشی بتوانند به شکلی پویا و اثرگذار معلمان را درگیر مسئله کرده و ایمن سازی فضای مجازی کودکان و نوجوانان را به یکی از دغدغه های تربیتی آنها در محیط کار تبدیل کنند، قادر خواهند بود نقش خود را به درستی ایفا کرده و ثمراتی قابل توجه در جامعه برجای گذارند. مشارکت و حضور فعال وزارت در پاویون های تخصصی به عنوان مرجع فاوا کشور، مشارکت در سمینارها و همایش های حوزه کودک و نوجوان، برگزاری مصاحبه های منظم توسط مدیران ارشد وزارت در حوزه کودک و نوجوان و برنامه ریزی برگزاری یک رویداد بین المللی در این حوزه از جمله اقداماتی است که وزارت ارتباطات قرار است برای جریان سازی و فرهنگسازی در کشور به اجرا درآورد. اجرای سمینارها، مصاحبه ها و رویدادهای بزرگ در این حوزه نظر جامعه را در جهت لزوم توجه بیشتر به تهدیدات فضای مجازی برای کودکان و نوجوانان و راهکارهای بهینه سازی این فضا جلب می کند و رفته رفته ارزش ها و هنجارهایی مطلوب و جامعه پسند را در چارچوب های مشخص و در مقابله با ناهنجاری های موجود در این حوزه پدیدار می سازد. برنامه ریزی و برگزاری جلسات منظم جامعه تخصصی از دیگر اقدامات پیش بینی شده از سوی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات است. نتایج این جلسات می تواند تأثیر بسزایی در پایش اقدامات صورت گرفته و در حال اجرا شدن، شناسایی تهدیدات نوین، پیدا کردن نقاط قوت و ضعف، و اصلاح ساختارهای مورد کاربرد در مسیر دستیابی به اهداف کلان طرح مذکور داشته باشد.

توسعه بازار و مقاوم سازی کسب و کار رغبت تولید کنندگان محصولات اینترنتی به کار در حوزه کودک و نوجوان بستگی بالایی به آماده سازی فضای مطلوب کسب و کار در این حوزه دارد. به عبارتی چنانچه فروش محصولات رایانه ای در حوزه کودک و نوجوان از بازار خوبی برخوردار نباشند و یا حمایت های موثر و مورد نیاز از سوی دولت صورت نگیرد، هیچ تولید کننده ای خطر ورود به این بازار و سرمایه گذاری در آن را نخواهد پذیرفت. از سوی دیگر جلب نظر تولیدکنندگان، توسعه دهندگان و عرضه کنندگان ابزارها، برنامک ها و خدمات ارتباطی و محتوایی به سرمایه گذاری در حوزه کودک و نوجوان، نیازمند رفع موانع قانونی و اجرای قوانینی از قبیل به رسمیت شناخته شدن قانون کپی رایت در داخل کشور است. از طرفی رویکرد اقتصاد مقاومتی در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات با اتکا بر تولیدات داخلی، تشویق برگزاری استارت آپ های فضای مجازی در حوزه کودک و نوجوان و جلوگیری از سلطه محصولات خارجی در این حوزه بستر مساعدی را برای مقاوم سازی، توانمندسازی و کاهش خطر ورود شرکت های خصوصی در حیطه کودک و نوجوان فراهم می آورد. امید غمخوار فعال فضای مجازی در گفت و گو با خبرگزاری علم و فناوری با اشاره به اینکه توسعه بازار در حوزه فضای مجازی کودکان و نوجوانان نیازمند همکاری تنگاتنگ دولت با بخش خصوصی است، افزود: از آنجا که تجربه فعالیت تخصصی در این حوزه بسیار کم است، کاهش ریسک و تضمین بازگشت سرمایه از سوی دولت در سال های ابتدایی اجرای طرح، مشوق خوبی برای تولیدکنندگان خواهد بود. غمخوار با اشاره به لزوم فرهنگسازی کاربرد تولیدات ملی در حوزه فضای مجازی کودک و نوجوان تصریح کرد: به جرأت می توان گفت بسیاری از محصولات تولید شده بر پایه فناوری ملی از جمله ابزارهای کنترل والدین در رده تولیدات مطرح خارجی قرار داشته و حتی در برخی موارد از لحاظ کیفیت بر آنها ارجحیت دارند. وی کمبود تولیدات رایانه ای در حوزه کودک و نوجوان را به علت عدم وجود بسترهای اختصاصی و مطلوب در این حیطه دانست و افزود: در صورت اجرای صحیح طرح حمایت از توسعه خدمات فضای مجازی کودک و نوجوان در کشور و گسترش کسب و کارهای مبتنی بر آن شاهد تحولات چشمگیری در حوزه تولید و عرضه محصولات تخصصی این قشر خواهیم بود.

غمخوار وجود نوآوری و خلاقیت در تولیدات داخلی با توجه به ذائقه مصرف کنندگان را عامل ایجاد رقابت بین شرکت های ارائه کننده خدمات اینترنتی دانست و یادآور شد: کاربردی بودن، استفاده آسان، برخورداری از شاخص های نوآورانه و قیمت مناسب از جمله مواردیست که در تولید محصولات حوزه کودک و نوجوان قابل توجه است. تعامل و رایزنی با تولیدکنندگان بزرگ تجهیزات جهت نصب پیش فرض برنامک های کنترلی و خاص کودکان در سیم کارت ها از جمله اقدامات پیش بینی شده برای توسعه بازار و مقاوم سازی کسب و کار در این حوزه است. حمایت از واگذاری اقساطی تجهیزات و تخصیص اعتبار سالانه جهت حمایت از آن از دیگر اقداماتی است که از سوی دولت اجرا خواهد شد. با این کار علاوه بر اینکه بستر فروش تضمین شده محصولات بخش خصوصی فراهم آمده و جلب نظر تولید کنندگان در این حوزه صورت می گیرد، در راستای اهداف کلان طرح نیز گام های موثری برداشته می شود. تسهیل همکاری فعالان فضای مجازی و اپراتورها جهت تجمیع سیم کارت و خدمات از دیگر اقداماتی است که علاوه بر توسعه فضای کسب و کار مجازی برای فعالان این بخش با ارائه خدمات محتوایی، مکمل، سرگرمی و غیره از طریق سیم کارت، منجر به درآمدزایی برای شرکت های ارائه دهنده خدمات اینترنتی و ارتباطی و همچنین جلب توجه کاربران برای خرید این محصولات می شود. بازنگری تعرفه های سرویس های پایه و دیتا در سیم کارت های کودک (با کاهش هزینه در تماس با والدین، معلمان و کودکان)، اصلاح درصد حق السهم ها و قیمت خدمات ارزش افزوده در حوزه کودک و همچنین طراحی، تدوین و تصویب بسته های تشویقی مبتنی بر مصرف پهنای باند در این حوزه از جمله راهکارهایی است که میزان فروش اینگونه سیم کارت ها و استفاده از خدمات مبتنی بر آن را افزایش و سود خوبی نصیب ارائه دهندگان می کند. تدوین دستورالعمل، شرایط و شاخص های ارزیابی کیفی خدمات و سکوها، و همچنین رصد، پایش، نظرسنجی و ارزیابی خدمات خاص حوزه کودک و تهیه گزارش های تحلیلی از جمله اقداماتی است که در جهت ارتقای سطح خدمات ارائه شده شرکت ها صورت گرفته و چنانچه نظام رتبه بندی بر آن حاکم شود منجر به ایجاد رقابت سازنده و ایجاد کسب و کار پایدار در این بازار می شود. شناسایی، جمع آوری اطلاعات، اعتبارسنجی و اطلاع رسانی در خصوص شرکت ها و اشخاص فعال در حوزه کودک و نوجوان از نقاط قوت این طرح است که نقش بسزایی در افزایش شاخص های کیفی تولیدات این حوزه خواهد داشت. تعامل، رایزنی و ارائه خدمات مشاوره به شرکت های حوزه کودک جهت تسهیل دانش بنیان شدن آن ها از دیگر اقدامات در نظر گرفته شده در طرح مذکور است. از جمله مزیت های دانش بنیان شدن این شرکت ها می توان به دریافت کمک های مالی برای فعالیت های تحقیق و توسعه، دریافت تسهیلات قرض الحسنه با کارمزد پایین و بازپرداخت طولانی مدت، حمایت از صادرات محصولات، معافیت مالیاتی و گمرکی، تسهیلات نظام وظیفه تخصصی برای افراد فعال در شرکت و ... اشاره کرد. به منظور ارتقا و توسعه کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات کشور و تولید برنامه های نرم افزاری و ایجاد زمینه صدور خدمات فنی و مهندسی در این زمینه؛ وجوهی از محل منابع داخلی شرکت های وابسته به وزارت ارتباطات تحت عنوان وجوه اداره شده تخصیص داده شده است. وزارتخانه مذکور در چارچوب ضوابط و مقررات موجود و برای حمایت از پروژه ها و طرح های توسعه ای اشتغال آفرین و یا صادرات کالا و خدمات بخش های خصوصی و تعاونی غیر دولتی از محل این منابع تسهیلاتی را به شرکت ‌های واجد شرایط اعطا می‌کند. تأسیس زیرگروه خدمات کودک و نوجوان در این کمیته و تخصیص اعتبار سالانه با حضور نمایندگان سایر دستگاه های متولی از جمله اقدامات پیش بینی شده در قالب این طرح است که قادر به تشویق فعالین حوزه کودک و نوجوان به نوآوری و تولید محصولات پر محتوا خواهد شد. محمد علی اخوان فلاحتکار فعال فضای مجازی و مدیر مسئول رسانه خبری بامردم در گفت و گو با خبرگزاری علم و فناوری اقدام وزارت ارتباطات در تدوین این سند را عملی هوشمندانه دانست و تصریح کرد: تفکیک حوزه فعالیت کودک و نوجوان از بزرگسال و تخصصی شدن آن اقدامی حیاتی و دور اندیشانه است. اخوان فلاحتکار با اشاره به لزوم آموزش چگونگی استفاده مناسب از اینترنت در سنین پایین گفت: گسترش شبکه های اجتماعی و عدم کنترل مناسب بر آنها در کشور بسترساز بروز انواع آسیب های جبران ناپذیر خصوصاً در قشر کودک و نوجوان شده است. وی با بیان اینکه اجرای اقدامات پیش بینی شده در نسخه پیش نویس این سند لازم است ولی کافی نیست، افزود: گستردگی و پیچیدگی روابط و قوانین حاکم بر فضای مجازی به قدری زیاد است که نیازمند به روز رسانی و چاره اندیشی متناسب با تحولات جدید در این فضا هستیم. اخوان فلاحتکار با اشاره به لزوم برگزاری مسابقات ایده پردازی و نوآوری در حوزه فضای مجازی کودک و نوجوان اظهار کرد: شناسایی طرح های خلاقانه و جذاب در این حوزه که قادر به جلب نظر کودکان و برطرف سازی نیازهای آنان باشد، مورد استقبال تولیدکنندگان و سرمایه گذاران قرار می گیرد. وی توسعه ساخت و کاربرد ابزارهای نظارت والدین بر فعالیت کودکان در فضای مجازی را امری ضروری ارزیابی کرد و گفت: با گسترش دامنه فعالیت های فرزندان در فضای مجازی، حوزه تربیتی و نقش آفرینی والدین نیز دچار تحولات اساسی شده و شیوه های نظارتی که از وظایف ذاتی آنهاست، نیازمند به روز رسانی است. با توجه به بررسی پیش نویس "سند حمایتی و برنامه اقدام توسعه خدمات فضای مجازی کودک و نوجوان"، در می یابیم که اگرچه اقدامات پیش بینی شده در صورت تحقق صد در صدی تا حدی قادر به ایجاد بستری مناسب برای فعالیت کودکان و نوجوانان کشورمان در فضای مجازی خواهند بود ولی از آنجا که تاکنون از وجود الگوی بومی و تجربه در این حوزه بی بهره بوده ایم، ممکن است نتایج مطلوبی از اقدامات شتاب زده حاصل نشود. با توجه به اینکه تا رسیدن به وضعیت مطلوب در حوزه کودک و نوجوان هنوز راه زیادی در پیش است. ارائه سند مذکور به شکل پیش نویس و قبل از تدوین نسخه اصلی امکان ایجاد تغییرات در اهداف پیش بینی شده و اقدامات اجرایی را فراهم آورده است. اجرای این سند به شکل آزمایشی در برخی استان های کشور قادر است نقاط قوت و ضعف و نیز تهدیدات و فرصت های آن را مشخص ساخته و گامی موثر در اجرای اصلاحات مورد نیاز در مفاد آن باشد. منبع: خبرگزاری علم و فناوری