ایریتک، پرچمدار شرکت‌های فنی و مهندسی در کشور

شهریار طاهرپور، مشاور مدیرعامل شرکت بین‌المللی مهندسی ایران و یکی از مدیران با سابقه بخش صنعت و معدن که سابقه حضور در مجلس شورای اسلامی و مدیرعاملی سابق مجتمع‌های سالکو، ایرالکو، المهدی، آلومینای جاجرم و مهندسی فن‌آور معادن و فلزات را بر عهده داشته است، در گفت‌وگو با «فلزات‌آنلاین» ضمن اشاره به اهمیت صنایع معدنی همچون فولاد، در ارتباط با تاریخچه ایریتک، پروژه‌های انجام شده و در دست اقدام این شرکت و همچنین حمایت‌های «ومعادن» به عنوان سهام‌دار عمده ایریتک سخن گفت.

شهریار طاهرپور در ارتباط با اهمیت صنعت فولاد، اظهار داشت: صنعت فولاد به عنوان یکی از پراهمیت‌ترین صنایع در سطح جهان شناخته می‌شود؛ به نحوی که تولید این فلز استراتژیک در سال گذشته، به حدود یک میلیارد و ۸۵۰ میلیون تن در دنیا رسید که نشان از کاربرد و اهمیت فراوان این فلز در بخش‌های مختلف دارد. با این وجود، سرعت رشد تولید فولاد در ایران به عنوان یکی از ۱۰ فولادساز برتر جهان، همگام با سایر فولادسازان بزرگ دنیا نبوده و میزان تولید فولاد کشور در پایان سال ۲۰۲۳، بیش از ۳۱ میلیون تن برآورد شده است. بخش عمده فولاد در ایران (حدود ۹۰ درصد) با استفاده از آهن اسفنجی در واحدهای احیا مستقیم و به روش کوره قوس الکتریکی تولید شده و تنها حدود ۱۰ درصد فولاد کشور با استفاده از روش کوره بلند تولید می‌شود. با توجه به دسترسی مناسب به ذخایر گازی در ایران و از آنجایی که انرژی گاز به عنوان ماده اولیه اصلی تولید فولاد به روش کوره الکتریکی محسوب می‌شود، بر همین اساس شرکت‌های فولادی در داخل مشغول تولید فولاد با استفاده از آهن اسفنجی هستند؛ این در حالی است که فولادسازان مطر ح جهان همچون چین و هند، کماکان در حال استفاده از روش کوره بلند هستند و بخش عمده فولاد در جهان از این طریق تولید می‌شود.

وی با تاکید بر ضرورت کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و اهمیت حفظ محیط زیست توسط صنایع فولادی، به حرکت فولادسازان جهان در راستای استفاده بیشتر از آهن اسفنجی طی ۲۰ سال آینده اشاره کرد و گفت: تولید فولاد به روش کوره بلند با انتشار گازهای گلخانه‌ای «CO2» و در نهایت آلایندگی محیط زیست همراه است اما از آنجایی که میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای در روش کوره قوس الکتریکی به مراتب کمتر از کوره بلند بوده، بنابراین پیش‌بینی می‌شود تمایل فولادسازان در زمینه به‌کارگیری روش قوس الکتریکی و استفاده از آهن اسفنجی در کارخانه‌های فولادی طی دو دهه‌ آینده با افزایش همراه شود.

این مدیر با سابقه بخش صنعت و معدن افزایش قیمت کک متالورژی را یکی دیگر از دلایل حرکت فولادسازان به سمت و سوی استفاده از روش کوره قوس الکتریکی به جای کوره بلند دانست و ادامه داد: با توجه به پیش‌بینی‌های اخیر مبنی بر دشوار شدن تامین زغال‌سنگ در جهان و نیز افزایش قیمت آن و با توجه به اینکه از کک متالورژی (یکی از فرآورده‌های زغال‌سنگ) به عنوان ماده اولیه اصلی در تولید فولاد به روش کوره بلند استفاده می‌شود، بنابراین پیش‌بینی‌ها مبنی بر استفاده هرچه بیشتر از روش کوره قوس الکتریکی به جای کوره بلند در دهه‌های پیش رو است.

هند، فرصتی مغتنم برای فولاد ایران

طاهرپور با بیان اینکه حرکت فولادسازان جهان به سمت استفاده بیشتر از آهن اسفنجی، یک فرصت برای صنعت فولاد کشور است که باید غنیمت شمرده شود، تصریح کرد: هند، یکی از بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان فولاد در سطح جهان به شمار می‌آید که در سال گذشته میلادی، موفق به تولید بیش از ۱۴۰ میلیون تن فولاد شده است. در صورتی که فولادسازان هندی بخواهند به سمت استفاده از روش قوس الکتریکی به جای کوره بلند حرکت کنند، با توجه به آنچه پیش‌تر اشاره شد و از آنجایی که این کشور دسترسی محدود به منابع گازی دارد، بنابراین چاره‌ای جز تامین آهن اسفنجی مورد نیاز خود از بازارهای خارجی همچون ایران نخواهند داشت. بنابراین هند می‌تواند به بازار بسیار خوب صادراتی برای فولادسازان داخلی تبدیل شود و در صورتی که ما بتوانیم میزان تولید آهن اسفنجی در کشور را افزایش دهیم، به تبع آن تجارت مناسبی را با دومین فولادساز بزرگ جهان از این طریق برقرار خواهیم کرد.

وی در ارتباط با تاریخچه شرکت بین‌المللی مهندسی ایران (ایریتک)، اظهار داشت: ایریتک با هدف انتقال دانش فنی و بومی‌سازی ساخت کارخانه‌های تولیدی در صنعت فولاد کشور با بهره‌گیری از متخصصان و نخبگان این صنعت در سال ۱۳۵۴ تاسیس شد و در نخستین گام خود، توانست بزرگ‌ترین مجتمع فولادی کشور یعنی فولاد مبارکه را در دهه ۶۰ احداث کند. در ادامه طی دهه ۷۰، ایریتک به عنوان نخستین شرکت پیمانکار در زمینه انجام پروژه‌های (EPC) در بخش معدن و صنایع فولادی، نفت، گاز و پتروشیمی، گام‌های بلندی در راستای رسالت اصلی خود که همان آموزش و ارتقای سطح مهندسی کشور و نیز رشد و پیشرفت سازندگان داخلی و پیمانکاران اجرایی برداشت.

به گفته نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی که سابقه معاونت پارلمانی وزیر صمت و رئیس هیئت عامل ایدرو را نیز در کارنامه کاری خود دارد، احداث دو مگامدول احیا مستقیم (طرح شهید خرازی) شرکت فولاد مبارکه، مهندسی مشاور مگامدول احیا مستقیم شماره ۴ (طرح زمزم) شرکت فولاد خوزستان، احداث کارخانه‌های احیا مستقیم شماره یک و ۲ شرکت مجتمع فولاد خراسان، احداث کارخانه احیا مستقیم شرکت آهن و فولاد ارفع، احداث مگامدول احیا مستقیم شرکت صبا فولاد خلیج فارس، احداث کارخانه احیا مستقیم شرکت آهن و فولاد غدیر ایرانیان، احداث مگامدول احیامستقیم مکران چابهار، احداث کارخانه احیا مستقیم مجتمع فولاد قائنات و… از جمله پروژه‌های (EPC) ایریتک در زمینه احداث کارخانه‌های تولید آهن اسفنجی بوده و این شرکت هم‌اکنون پیمانکاری دو پروژه پیشران احداث کارخانه احیا مستقیم شرکت آهن و فولاد الماس آرتاویل با ظرفیت سالیانه ۱٫۱ میلیون تن و احداث کارخانه احیا مستقیم و انباشت و برداشت شرکت فولاد اقلید پارس با ظرفیت ۱٫۱ میلون تن در سال را در دست اجرا دارد.

طاهرپور احداث کارخانه‌های فولادسازی در شرکت‌های بزرگ فولادی همچون فولاد هرمزگان، فولاد خراسان و فولاد فائنات را از جمله اقدامات ایریتک در راستای احداث واحدهای فولادی کشور برشمرد و اضافه کرد: هلدینگ ایریتک راهبری چندین شرکت زیرمجموعه را نیز بر عهده دارد که از جمله می‌توان به شرکت مهندسی بیتا طرح نوآور (بیدک) به عنوان بازوی مهندسی،  شرکت ساختمانی و نصب صنایع و معادن پارس (پامیکو) به عنوان بازوی نصب و سیویل، شرکت بین‌المللی مهندسی مشاور مواد معدنی (آیمکو) به عنوان بازوی اکتشاف و استخراج، شرکت ایکاساخت در زمینه ساخت تجهیزات و اسکلت فلزی، شرکت ایریکا در زمینه بازرسی و شرکت ایراسکو در زمینه تامین منابع مالی، ماشین‌آلات صنعتی و قطعات یدکی پروژه اشاره کرد.

توانایی ایریتک در صادرات خدمات فنی و مهندسی

وی با اشاره به سرعت‌دهی اجرای پروژه‌های ایریتک طی ۱۰ ماه اخیر  با حضور مدیرعامل جدید این هلدینگ، خاطرنشان کرد: در حال حاضر ایریتک با تکیه بر تجربه بالا و دانش بومی مهندسان و متخصصان داخلی، به حدی از دانش و توان مهندسی در زمینه اجرای طرح‌های معدنی و فولادی دست یافته‌ است که به راحتی می‌تواند نسبت به صادرات خدمات فنی و مهندسی و اجرای پروژه‌های برون‌مرزی اقدام کند. در همین راستا، مذاکراتی را با برخی همسایگان کشور همچون افغانستان، کردستان عراق، کشورهای حاشیه خلیج فارس و حوزه «CIS» انجام داده‌ایم. همچنین با توجه به اینکه تامین محصول الکترود گرافیتی در راستای توسعه تولید فولاد به روش کوره قوس الکتریکی در آینده دشوار و نایاب خواهد شد، به دنبال احداث یک کارخانه تولید الکترود گرافیتی با پیمانکاری ۱۰۰ درصدی ایرتیک در داخل کشور هستیم. در حال حاضر بالغ بر یک میلیون و ۱۰۰ هزار تن الکترود گرافیتی توسط شرکت‌های چینی تولید شده و تنها ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار تن از این محصول به سایر کشورها صادر می‌شود. بر همین اساس ضرورت دارد احداث کارخانه الکترود گرافیتی در دستور کار قرار گیرد و خوشبخاته ایریتک نسبت به اجرای این مهم اقدام کرده است.

مدیرعامل سابق مجتمع‌های سالکو، ایرالکو، المهدی و آلومینای جاجرم در ادامه با تاکید بر ضرورت توسعه فعالیت‌های ایریتک در حوزه فلزات غیرآهنی مانند مس، یادآور شد: معادن کوچک‌مقیاس بسیاری در سراسر کشور قرار دارند که متاسفانه مهجور و بدون استفاده باقی مانده‌‎اند؛ این در حالی است که ما می‌توانیم با ساخت یک‌سری تجهیزات قابل حمل‌ونقل برای این معادن، نسبت به بهره‌برداری و راه‌اندازی این معادن کوچک اما پراهمیت اقدام کنیم.

طاهرپور در پایان با بیان اینکه موفقیت‌های ایریتک، مرهون حمایت‌های بی‌وقفه و روزافزون سهام‌داران خود به ویژه شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات «ومعادن» به عنوان سهام‌دار اصلی بوده است، یادآور شد: بدون شک با حمایت‌های «ومعادن» و افزایش همکاری‌های فی‎مابین، ایریتک پیمانکاری پروژه‌های بیشتری را در اختیار خواهد گرفت و امیدواریم بتوانیم با قدرت به حرکت خود در مسیر توسعه و پیشرفت ادامه دهیم.