به جای مشتری‌یابی و سرمایه‌گذاریابی، سرمایه‌گذارسازی کنیم

به گزارش خبرنگار شمانیوز و به نقل از روابط عمومی شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس: پنل تامین مالی و مشارکت در توسعه پروژه‌های نفت، گاز و پتروشیمی به همت هلدینگ خلیج فارس در جزیره کیش برگزار شد.

حجت‌الله میرزایی، معاون امور اقتصادی وزارت کار در این پنل با اشاره به این موضوع که اگر در گذشته توجه بیشتری به ایجاد صنایع پایین دستی می‌شد امروزه با مشکلات کمتری مواجه می‌شدیم به محدودیت‌های مالی دولت و مشکلات ناشی از آن اشاره کرد.

از سوی دیگر وی با اشاره به محدودیت‌های زیادی که در بازار خارجی وجود دارد گفت در شرایط کنونی منابع مالی و بازار سرمایه تنها منابع قابل اتکا هستند. او تنها راه برون رفت از مشکلات بنگاه‌های اقتصادی را ورود به بازار سرمایه دانست و با اشاره به بورسی شدن بنگاه ها آن را راهی برای تامین مالی و شفافیت سازی دانست.

میرزایی در نهایت بازار سرمایه را با دامنه مناسبی از ابزارها و روش‌های تامین مالی بهترین بازار نامید و مهمترین محدودیت حال حاضر را عدم آمادگی بنگاه‌های مالی و اقتصادی دانست.

سیدعلی حسینی، معاون مدیرعامل بورس و انرژی، در ادامه پنل با ارائه آمارها و اطلاعاتی از سودهای سال گذشته و رشد نسبتا خوب سال جاری در مقایسه با سال گذشته از ظرفیت مناسب بازار سرمایه برای جذب بنگاه‌های اقتصادی گفت. او با اشاره به این موضوع که منابع خوبی در بازار سرمایه وجود دارد از این بازار دفاع کرد و از اختصاص منابع به پروژه های سودآور گفت.

در بخش دیگری از این نشست، جعفر ربیعی با بیان اینکه به صورت طبیعی بخشی از ارز مورد نیاز پروژه‌های بزرگ در کشور در سال‌های گذشته توسط صندوق توسعه ملی تأمین شده است، افزود: در این مدت نیز این صندوق رسالت خود را انجام داده است. اما باید گفت موضوعی صندوق توسعه ملی را تهدید می‌کند که مقام معظم رهبری در جلسه خود با فعالان اقتصادی به آن اشاره کردند و آن دست اندازی‌های دولت‌ها به این صندوق است.

مدیرعامل شرکت صنایع پتروشیمی خلیح فارس، ادامه داد: خیلی صریح ایشان گفتند که همه دولت‌ها در شرایط اضطراری به رهبری مراجعه کرده و به تعبیر رهبری به صورت غیرقانونی، از این صندوق برداشت می‌کنند و این باعث می‌شود تأمین مالی صندوق برای پروژه‌های بخش خصوصی کاهش پیدا کند.

وی تصریح کرد: نگرانی که ما داریم این است که این منبع دچار مشکل شود و نتوانیم استفاده کنیم. اگر این موضوع اتفاق نیفتد و صندوق توسعه ملی بتواند 50 درصد از منابع خود را به بخش غیردولتی بدهد، بخشی از ارز مورد نیاز تأمین می‌شود.

ربیعی با اشاره به اینکه یکی از راه‌های کلیدی که می‌تواند برای تأمین ارز پروژه‌ها استفاده کرد منابع خود شرکت‌هایی است که صادراتی هستند، گفت: محدودیت‌هایی وجود دارد که ارز را برای توسعه خودشان استفاده می‌کنند. ما خواهش کردیم از دولت و بانک مرکزی که دست شرکت‌های صادراتی را برای تأمین ارز بازتر کنند تا ما بتوانیم ارز مورد نیاز خود را از صادرات خودمان تأمین کنیم. تا حدودی این اجازه داده شده است.

رضا عبادزاده مدیرعامل شرکت تجارت صنعت خلیج فارس نیز در این پنل تخصصی با بیان اینکه بازار سرمایه ما خلاقیت لازم را ندارد و راهی برای ارائه روش‌های جدید تأمین مالی نشان نداده است، تصریح کرد: یکی از روش‌های اصلی جذب سرمایه در جهان صنعت پتروشیمی است که همه جا با اقبال قوی مواجه است اما در ایران دچار نقصان و تحریم شده است.

وی ادامه داد: شاید خبر بدی که برای بازار سرمایه داریم این است که به علت پیشرفت‌های تکنولوژی و نفت و گاز، آینده اقتصاد و بازده پتروشیمی آن چیزی که قبلاً بوده دیگر نخواهد بود. به زودی شیوه صادرات پتروشیمی در دنیا تغییر خواهد کرد. برای مثال آمریکا که خود یک وارد کننده بزرگ بود به یک صادرکننده عظیم تبدیل می‌شود و کشوری مانند هندوستان که واردکننده پتروشیمی بود، در سال 2020 صادرکننده پتروشیمی خواهد شد.

عبادزاده با تاکید بر اینکه تأمین سرمایه برای پروژه‌های عمران، در حالت عادی نیز خیلی آسان نبود و الان در این شرایط که جای سخن ندارد، اضافه کرد: خوب است که ما به جای مشتری یابی و سرمایه‌گذار یابی، سرمایه‌گذار سازی کنیم. واقعیت این است که روش‌های بسیاری وجود دارد که افراد نامتحد را ما و بازار سرمایه ما می‌تواند کنار هم جمع کند تا بتوانند برای ما تأمین سرمایه کنند.

مدیرعامل شرکت تجارت صنعت خلیج فارس اضافه کرد: متاسفانه بانک‌های ما نمی‌توانند به هیچ سرمایه گذار خارجی تضمین دهند که پولشان برگشت داده خواهد شد و این نیازمند است تا دیپلماسی اقتصادی و بازار سرمایه ما فعال باشد و برای جذب سرمایه‌گذار به یکدیگر کمک کنند.

محمد وطن‌پور مدیرعامل شرکت تامین سرمایه سپهر نیز یکی از کسانی بود که در این پنل به سخنرانی پرداخت. وی بیان کرد: تأمین مالی تا 28 آبان 98 تقریباً 183 هزار و 500 میلیارد تومان اوراق بدهی در بازار سرمایه ما منتشر شده است. از این مبلغ به لحاظ بازارهایی که اوراق منتشر شده، بورس ایران 18 هزار میلیارد تومان، فرابورس ایران 146 هزار میلیارد تومان، بورس انرژی 12 هزار میلیارد تومان و بورس کالا نزدیک به 6 هزار میلیارد تومان، سهم داشته‌اند.

وطن‌پور با بیان اینکه همان‌طور که ملاحظه می‌کنید فرابورس با 80 درصد بالاتر از همه قرارگرفته است گفت: در تفکیک اوراق، دولت با 130 هزار میلیاردتومان نزدیک به 71 درصد حجم انتشار رتبه اول را دارد. شرکت‌ها با 44 هزار و 700 میلیارد تومان و 25 درصد انتشار اوراق بدهی در بازار سرمایه رتبه دوم و شهرداری‌ها تقریباً 8 هزار میلیارد تومان که 4 درصد می‌شود و رتبه سوم را به خود اختصاص داده است.

مدیرعامل شرکت تامین سرمایه سپهر خاطرنشان کرد: از این اوراق که بگذریم به اوراقی می‌رسیم که در صنعت نفت و پتروشیمی منتشر شده است. کل اوراقی که به نفت و پتروشیمی می‌توانیم اختصاص دهیم 22 هزار 641 میلیارد تومان است که از این مبلغ 19 هزار میلیارد تومان در حوزه نفت و 2 هزار میلیارد تومان در حوزه پتروشیمی بوده است.

وی با اشاره به اینکه امروز که این صحبت‌ها را می‌کنیم چندان نمی‌شود روی دولت حساب کرد و دولت از دایره تأمین مالی خارج می‌شود، افزود: این را هم باید اضافه کرد که خود دولت تأمین مالی را از طریق بازار انجام می‌دهد. در این میان بانک و بازار سرمایه می‌ماند. در حوزه بانک لااقل در 10 سال اخیر فکری که وجود دارد این است که بانک به پرداخت تسهیلات سرمایه در گردش کوتاه مدت اقدام می‌کنند و تأمین مالی برای بنگاه‌هایی که آمادگی انتشار اوراق یا شفافیت برای انتشار اوراق را ندارند.

وطن‌پور با تاکید بر اینکه به نظر می‌رسد در تلاطم‌های اقتصادی و تغییر دولت‌ها، این ذهنیت‌ها به فراموشی سپرده شده یا کمرنگ می‌شود، عنوان کرد: امروزه ما در شرکت‌های تأمین سرمایه سمتی از بازار هستیم که می‌توانیم در تخصیص منابع به هلدینگ‌های بزرگ کمک کنیم. اما این مساله ناشی از این خواهد بود که بتوانیم از طریق صندوق‌ها دست بازتری برای تجهیز داشته باشیم تا بعد بتوانیم از طریق انتشارات در خدمت هلدینگ‌های بزرگ باشیم.

مدیرعامل شرکت تامین سرمایه سپهر ادامه داد: به نظر می‌رسد نوع سرمایه‌گذارهایی که در کشور وجود دارند و با ادبیات سرمایه‌گذاری در پروژه‌ها به صورت اوراق مشارکت آشنا هستند عمدتاً انتظار دارند که سودهای قطعی دریافت کنند. اگر بخواهیم سرمایه‌گذاران را در بازار اولیه پروژه‌ها درگیر کنیم و آنها ضمن اینکه در معرض ریسک قرار بگیرند، از بازدهی خوبی برخوردار شوند، ما نیازمند این هستیم که سهم‌های پی‌ای را راه‎اندازی کنیم.

وی با تاکید بر اینکه از این طریق می‌توانیم محفلی را فراهم کنیم برای گروهی از سرمایه‌گذاران که ذائقه پروژه‌ها را می‌شناسند و فکر می‌کنم برای پروژه‌ها در گام اولیه می‌توانیم از طریق سرمایه پی‌ای زمان بگذاریم، گفت: در 10 سال گذشته با استفاده از این ابزارها توانسته‌ایم به موقعیت قابل ذکری برسیم. هر چند به نظر می‌رسد در بازار سرمایه توان و اشتیاق چه در بدنه تجاری و چه در بدنه قانون‌گذاری بازار، برای اینکه هر چه بیشتر انتشارات بیشتری شکل دهد و ابزارهای بیشتری را استفاده کند وجود دارد و امیدواریم این خواستنی که از طرف هلدینگ‌ها و شرکت‌های بزرگ برای تأمین مالی از بازار وجود دارد در نهایت مجموعه تصمیم‌گیری را به این برساند که نقش خود را نشان دهد.

وطن‌پور با بیان اشکال‌های موجود در بازار سرمایه و نیاز این بازار به اصلاح گفت: بازار سرمایه به بازار ثانویه محدودشده که این بازار در سال‌های اخیر دستاوردهای خوبی در حوزه تأمین مالی داشته اما باید به‌سوی توسعه بازار اولیه حرکت کند.

مدیرعامل شرکت تامین سرمایه سپهر، هلدینگ خلیج‌فارس را به‌عنوان بنگاه بزرگ اقتصادی بزرگی دانست که می‌تواند در زنجیره تأمین مالی و پروژه‌ها نقش داشته باشد و بازار اولیه را شکل دهد.

قاسم محسنی مدیرعامل شرکت رتبه‌بندی برهان نیز در این نشست با بیان اینکه مشکلاتی که تا الان مطرح شد نیازمند بررسی دقیق است که به آن اشاره می‌کنیم، خاطرنشان کرد: می‌خواهم مشکل دیگری را نیز به مشکلات مطرح شده اضافه کنم که بحث تقاضا برای سرمایه‌گذاری است. یعنی اگر همه این مشکلات رفع شود باید سرمایه‌گذاری وجود داشته باشد که محصول را خریداری کند.

وی ادامه داد: تشریفات اوراق بهادار زیاد است اما دغدغه‌هایی برای حمایت از سرمایه‌گذاران خُرد وجود دارد و عمدتاً این تشریفات مربوط به افشای اطلاعات زیاد یعنی مستندات زیادی باید تهیه شود و شفافیت برای اینکه سازمان بورس می‌خواهد اطمینان پیدا کند که سرمایه گذاران با دریافت اطلاعات لازم بتوانند تصمیم گیری کنند.

مدیرعامل شرکت رتبه‌بندی برهان گفت: ما نباید تنها موضع انتقادی داشته باشیم و باید راه حل ارائه دهیم. یعنی کمیته‌ای از همه شرکت‌های تأمین سرمایه پتروشیمی خلیج فارس تشکیل شود و با کمک متخصصان مالی که دارد اشکالات را مطرح و راه حل پیدا کنند. راه حل‌ها باید به صورت اصلاح مقررات به سازمان پیشنهاد و پیگیری شود تا بتوانیم تشریفات اضافه‌ای که در این جلسه به آن اشاره شد، حل کنیم.

محسنی ادامه داد: در زمینه ریسک سرمایه، ما اگر بتوانیم ابهامات را کاهش دهیم که یکی از راه حل‌ها این است که اوراق متولی شود تا ریسک اعتباری آن را مشخص کند. ریسک اعتباری نشان می‌دهد که ناشر و بانی اوراق، تا چه حد توانایی ایفای تعهدات خود را دارد. یک موسسه رتبه‌بندی پس از رتبه‌بندی، اوراق را رها نمی‌کند. اگر سرمایه‌گذاران به عنوان نهادی مستقل، موسسه رتبه‌بندی را قبول داشته باشند، دیگر نیازی به بررسی جداگانه نیست.

وی با بیان اینکه راه حل دیگر این است که اوراق را با نرخ شناور به فروش برسانیم، عنوان کرد: در حال حاضر یکی از ریسک‌های مورد نظر سرمایه‌گذاران، ریسک تورم است. نمی‌توانند تورم را در آینده پیش‌بینی کنند. چون در صورت افزایش تورم، سرمایه‌گذار با زیان مواجه خواهد شد. بنابراین می‌توانیم اوراق شاخص بندی شده نسبت به تورم منتشر کنیم.

مدیرعامل شرکت رتبه‌بندی برهان افزود: برای تأمین نیاز ارزی می‌توانیم اوراق ارزی منتشر کنیم؛ حتی می‌توانیم اوراق ریالی شاخص بندی شده نسبت به ارز منتشر کنیم. یعنی سرمایه‌گذار نیاز ندارد که حتماً ارز بیاورد. می‌تواند ریال بیاورد و معادل ارزی به عنوان سرمایه‌گذاری او مشخص شود.

محسنی تصریح کرد: ما باید برای تقاضا خودمان را آماده کنیم تا بعد از تحریم بتوانیم سرمایه‌گذار خارجی را جذب کنیم. برای این آمادگی باید رتبه‌بندی شرکت‌ها انجام و ارزیابی شده باشند.