همایش بین‌المللی «ایران‌شناسی: تجربه‌ دیروز، وضعیت حال، نگاه به آینده» با مشارکت 23 کشور جهان برگزار می شود

به گزارش شمانیوز، معاون پژوهش سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، با اشاره به برگزاری همایش بین‌المللی «ایران‌شناسی: تجربه دیروز، وضعیت حال، نگاه به آینده»، گفت: این همایش در تاریخ اول و دوم شهریورماه برگزار می شود. همایش بین‌المللی «ایران‌شناسی: تجربه دیروز، وضعیت حال، نگاه به آینده» نخستین اجلاس سازمان در حوزه مطالعات ایران‌شناسی است که در سطح بین‌المللی برگزار می‌شود. 

وی ادامه داد: در این همایش، محققان ایرانی و غیرایرانی بسیاری شرکت کرده و مقالات خود را به سه زبان فارسی، انگلیسی، و عربی ارائه خواهند کرد. علاوه بر این،  در این گردهمایی، آخرین نتایج مطالعات و پژوهش‌های محققان عرصه ایران‌شناسی درباره ایران و مطالعات ایرانی در جهان، به‌صورت مجازی ارائه خواهد شد. 

جان‌احمدی افزود: برگزاری این همایش یکی از ضرورت‌ها و نیازهای امروز است، زیرا ایران دارای تمدنی کهن و شناخته‌شده در دنیا است و دنیا این کشور را با داشته‌های تاریخی‌اش می‌شناسد و فرهنگ، ادب، و تمدن ایرانی در دنیا مخاطبان فراوانی دارد و بسیاری از کشورهای دنیا نسبت به ایجاد و راه‌اندازی کرسی‌های ایران‌شناسی در دانشگاه‌های مطرح علاقه دارند و اقدام کرده‌اند.

 وی یادآور شد: باتوجه ‌به آمار دانشجویان متقاضیِ یادگیری زبان فارسی در دانشگاه‌های بزرگ دنیا و حتی دورافتاده‌ترین دانشگاه‌ها در شرق آسیا و اروپای غربی و شرقی، می‌توان ادعا کرد که یادگیری زبان فارسی و آشنایی با ادبیات و فرهنگ ایران یکی از ضرورت‌های کانون‌های علمی دنیا است. 

معاون پژوهش سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران اظهار داشت: بر این اساس و نیز ناظر به ذخایر فرهنگ و تمدن ایران، معاونت پژوهشی این سازمان، در راستای مطالعات ایرانشناسی و آشنایی با  کرسی‌های ایرانشناسی و شناخت پژوهشگران و فعالانِ این حوزه، برگزاری همایش «ایران‌شناسی: تجربه دیروز، وضعیت حال، نگاه به آینده» را در دستورکار خود قرار داده است و برگزاری چنین همایشی را از ضرورت‌های مهم عصر حاضر می‌داند.

جان احمدی گفت: محورهای این همایش، باتوجه‌ به رویکرد پژوهش‌های سازمان در حوزه ایرانشناسی، به بررسی فراز و فرودهای مطالعات ایرانشناسی در جهان طی سده‌های گذشته، و وضعیت کنونی و چشم‌انداز آینده آن اختصاص دارد. همچنین، برای ارائه آخرین دستاوردهای حوزه ایرانشناسی در جهان برگزاری پنل‌های تخصصی در نظر گرفته شده است.

وی افزود: ایرانشناسی در اروپا و آمریکای شمالی و آینده آن، ایرانشناسی در اروپای شرقی و روسیه و کشورهای همجوار، ایرانشناسی در شرق دور و سایر نقاط جهان، جریان‌ها و مکتب‌های ایرانشناسی در جهانِ غیر ایرانی، فراز و نشیب‌های ایرانشناسی در جهان از ابتدا تا اکنون، بررسی کارنامه مراکز ایرانشناسی در جهان، بررسی زندگی و آثار ایران شناسان بین‌المللی، نقد و بررسی آثار و دیدگاه‌های ایران شناسان غیرایرانی، نقد و بررسی رشته ایرانشناسی و گرایش‌های آن، بررسی روند ایرانشناسی در ایران و شناسایی خرده‌فرهنگ‌های ایرانی، چگونگی بومی‌سازی ایرانشناسی در ایران و نقش محققان ایرانی در این زمینه، جایگاه و نقش محققان ایرانی در ایرانشناسی بین‌المللی، و مقایسه تطبیقی جریان‌های ایرانشناسی در جهان با جریان‌های ایرانشناسی داخلی از محورهای اصلیِ این همایش بین‌المللی هستند.

دبیر علمی همایش «ایران‌شناسی: تجربه دیروز، وضعیت حال، نگاه به آینده» اضافه کرد: از دیگر محورهای این همایش می‌توان به جایگاه ایرانشناسی در مطالعات دایره‌المعارفی و دانشنامه‌ای، مطالعات نسخ خطی فارسی در جهان غیر ایرانی، جایگاه هیات‌ها‌ و مبلغان مذهبی مسیحی اروپایی در ایرانشناسی، جایگاه رجال سیاسی و نظامی اروپایی در ایرانشناسی، تأثیرات ایرانشناسی بر شکل‌گیری ملی‌گرایی و هویت ملی ایرانیان و تحقق وحدت ملی، و بررسی شاخه‌های گوناگون و گسترده ایرانشناسی اشاره کرد.

جان‌احمدی اظهار داشت: این همایش بین‌المللی دو روزه و به‌ صورتِ مجازی در تاریخ  ۱ و ۲ شهریورماه طی نشست‌هایی مجزا ولی مرتبط، در بخش‌های گوناگون مطالعات ایرانی برگزار می‌شود که بستری پژوهشی برای پرداختن به تجربه‌های حوزه ایرانشناسی در گذشته و حال، با نگاهی به آینده ایرانشناسی در ایران و جهان است.

 معاون پژوهش سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران یادآور شد: به‌ واسطه برگزاری چنین همایشی درسطح ملی و بین‌المللی، مجموعه‌ای از ایران‌شناسان شناسایی خواهند شد و در ادامه مسیر، وضعیت گذشته مطالعات ایران‌شناسی بررسی و آنچه در وضعیت حال می‌گذرد، پایش می‌شود و در ادامه امر انتظار می‌رود اطلاعات دقیقی نسبت به آینده ایران‌شناسی در دنیا‌، در اختیار متقاضیان و علاقه‌مندان این حوزه قرار گیرد.

به ‌گفته دبیر علمی همایش «ایران‌شناسی: تجربه دیروز، وضعیت حال، نگاه به آینده»، تاکنون چکیده‌ها و مقالاتی از کشورهای جهان اسلام و عرب‌زبان، کشورهای اروپایی، کشورهای حوزه شبه‌قاره هند، و نیز محققان داخل کشور به دبیرخانه ارسال شده است.

وی با بیان این مطلب که مقالات دریافتی در حوزه‌های گوناگون مطالعات ایرانی هستند؛ افزود: طی دو روز برگزاری این همایش، با احتساب نشست‌های افتتاحیه و اختتامیه، حدود 8 پانل به دو صورت مجزا و موازی برگزار می‌شود و همه سخنرانی‌ها به سه زبان فارسی، عربی‌، و انگلیسی ارائه خواهند شد. 

جان‌احمدی درباره تعداد مقالات ارسالی به دبیرخانه همایش گفت: تعداد 138 مقاله به دبیرخانه همایش ارسال شده است که تعدادی از آن‌ها به‌دلیل نامرتبط بودن با محورهای اعلام ‌شده همایش کنار گذاشته شدند و درمجموع، بیش از 70 مقاله قابلیت عرضه در همایش را دارند که بخش عمده‌ای از آن‌ها طی دو روز و در نشست‌های مربوط به‌ صورت سخنرانی ارائه خواهند شد.

وی با اعلام اینکه حدود 23 کشور در این کنگره بین‌المللی شرکت کرده‌اند، ادامه داد: در این همایش با تنوع قابل‌توجهی از استادان و محققان کشورهای مختلف مواجه هستیم، کشورهایی همچون کانادا، استرالیا، فرانسه، ایتالیا، بوسنی و هرزگوین، ارمنستان، گرجستان، قزاقستان، بنگلادش، هند، پاکستان، عراق، اردن، مصر، الجزایر، مراکش، نیجریه، نیجر، تونس، لیبی، چین، و سودان مشارکت داشته‌اند که این تنوع، به‌ خصوص ازنظر حضور پژوهشگران کشورهای جهان اسلام و عرب‌زبان در میان همایش‌های ایران‌شناسی کم‌نظیر است. 

دبیر علمی همایش «ایران‌شناسی: تجربه دیروز، وضعیت حال، نگاه به آینده» یادآور شد: برخی کشورها مانند الجزایر تعداد مقالات بیشتری را به این همایش  ارسال کرده‌اند.

جان‌احمدی تصریح کرد: دانشگاه‌های متعددی از ایران به ‌خصوص آن دسته از مراکز علمی که کرسی‌های ایران‌شناسی در آن‌ها دایر است، در همایش بین‌المللی «ایران‌شناسی: تجربه دیروز، وضعیت حال، نگاه به آینده» مشارکت کرده‌اند که ازجمله می‌توان به مراکزی چون گیلان، اصفهان، تهران، میبد، یزد، کرمان و غیره اشاره کرد.

معاون پژوهش سازمان اسناد و  کتابخانه ملی ایران در کنار طرح اهداف برگزاری این همایش بین‌المللی در شرایط کرونایی و در سطح گسترده اشاره کرد و گفت: برگزاری چنین همایشی نمی‌تواند بی‌تأثیر از بیماری پاندمیک باشد. در چنین شرایطی که بیشتر کانون‌های علمی به‌ظاهر تعطیل است، این همایش نگاه همدلانه را  فزونی می‌بخشد و تعطیلی را به تحرک مبدل می‌کند. از سویی، تحریم‌ها هم افزون بر بیماری همه‌گیر کرونا شده است، چنانکه ممانعت برخی کشورها از هم‌افزایی با ایران و مانع‌تراشی در ایجاد ارتباط میانِ کانون‌های علمی  و دامن زدن به موضوع ایران‌هراسی (فوبیا) موجب کم‌تحرکی در مطالعات ایران‌شناسی در دنیا شده است. دامن زدن به این تحریم فرهنگی، با موج تحریم‌های سیاسی توأم شده و بر مشکلات افزوده است و همین تأثیر خود را بر کم‌رنگ شدن مشارکت بسیاری از دانشگاهیان در این همایش گذاشت، به‌طوری که برخی از این افراد اعلام کردند به دلیل مشکلات مربوط به تحریم‌ها نمی‌توانند در این کنگره مشارکت داشته باشند. 

جان‌احمدی تأکید کرد: با وجود این مشکلات، سازمان اسناد و کتابخانه ملی توانسته است مشارکت گسترده داخلی و خارجی را رقم بزند و در نخستین همایش «ایران‌شناسی: تجربه دیروز، وضعیت حال، نگاه به آینده» به‌رغم تبلیغات گسترده، مخاطبان خود را به این همایش فراخوانَد که البته نقش روابط عمومی سازمان در این فرایند شایان‌توجه است.

 دبیرعلمی همایش بین‌المللیِ «ایران‌شناسی: تجربه دیروز، وضعیت حال، نگاه به آینده» در پایان خاطرنشان کرد: گزیده مقالات برتر این همایش در قالب ویژه‌نامه مجلات علمی و یا به‌صورت کتاب منتشر خواهد شد. 

خبرنگار: زینب احمدی