بزرگترین مجمع بازارهای بزرگ سرمایه در سراسر دنیا
فدراسیون جهانی بورس‌ها
هدف اصلی فدراسیون جهانی بورس عبارت است از مشارکت برای توسعه، حمایت، ارتقای اوراق بهادار، بازارهای مشتقه و همچنین پاسخ به نیاز بازارهای سرمایه در کشورهای عضو.
اکثر بخش‌های اقتصادی، محلی را برای گردهم‌آیی، تبادل نظرات و جمع‌آوری داده در سطح دنیا برای خود تعریف و ایجاد می‌کنند. از جمله این بخش‌ها می‌توان به فدراسیون‌ها اشاره کرد که برخی از آنها، دارای اعضای کم و برخی نیز دارای اعضای نسبتا قابل توجهی هستند. بورس‌های کشورهای مختلف نیز از این قانون مستثنی نبوده و فدراسیونی با نام فدراسیون جهانی بورس (WFE) در دنیا وجود دارد که کشورهای توسعه یافته و برخی از کشورهای در حال توسعه نیز در این فدراسیون عضو بوده و هر ساله اطلاعاتی در خصوص نحوه عملکرد بورس‌ها، میزان ارزش بازار و موارد دیگر در خصوص فعالیت بورس‌های عضو توسط این فدراسیون منتشر می‌شود. در این نوشتار قصد داریم تا مختصری در خصوص تاریخچه فدراسیون جهانی بورس‌ها بحث کرده و در مقالات بعدی به بررسی جایگاه ایران در بین بورس‌های مختلف در سطح دنیا پرداخته و مسیر‌های توسعه برای بازار سرمایه در کشور را از طریق مقایسه با کشورهای در حال توسعه بشناسیم. فدراسیون جهانی بورس‌ها به طور رسمی فعالیت خود را در 12 اکتبر سال 1961 آغاز کرد. نام اصلی این سازمان کنفرانس بورس‌های سهام اروپایی بود که پایه و اساس آن بر مبنای بازار مشترک
اروپایی‌ها در راستای اجرای پیمان رم در سال 1957 و در دوره طلایی خوش بینی‌ها نسبت به ارزش همکاری‌های مشترک شکل گرفته بود. در ابتدای مسیر و زمانی که قوانین سازمان وضع می‌شد، اعضا مشخص کردند که چه اتفاقی رخ داده است. تصمیم بر آن بود که یک سازمان مشخص در راستای معاملات سهام تشکیل دهند و بنابراین، بورس‌های آمستردام، بروکسل، لندن، لوکزامبورگ، مادرید، میلان، پاریس، وین و سوییس تصمیم گرفتند تا یک فدراسیون جهانی بورس راه‌اندازی کرده و آن را سازماندهی کنند. هنگامی که سیاست‌های یکپارچه اروپا در اواخر دهه 1950 آغاز شد، شرایط مناسبی برای آغاز به کار فدراسیون جهانی بورس‌ها بود و این مهم اتفاق افتاد؛ فدراسیون جهانی بورس‌ها با اعضای اروپایی خود شروع به فعالیت کرد. نام اصلی سازمان در مدت زمان کوتاهی به یک نام جهانی تبدیل شد که عبارت بود از LaFederation Internationale des Bourses de Valeurs (FIBV) و در سال 2001 در یک کنگره سالانه نام جهانی خود را که همان فدراسیون جهانی بورس‌ها بود را حفظ کرد. اما هدف اصلی این سازمان عبارت است از مشارکت برای توسعه، حمایت، ارتقای اوراق بهادار، بازارهای مشتقه و همچنین پاسخ به نیاز بازارهای
سرمایه در کشورهای عضو. در ادامه، اعضا اهداف مشترکی را نیز تعریف کردند که از جمله آنها می‌توان به تولید آمار و اطلاعات، فراهم کردن زمینه برای تشکیل انجمن‌هایی در راستای بیان دیدگاه‌ها و نقطه نظرات اعضا در طول سال اشاره کرد. آمار و اطلاعات، هسته اصلی فدراسیون جهانی بورس‌ها بوده است، تا جایی که معیاری برای اندازه‌گیری حجم معاملات در بازار سهام و بازارهای مشتقه است و این اطلاعات می‌تواند در راستای سیاست‌گذاری‌های فدراسیون در سال‌های آتی بسیار تاثیرگذار باشد. این فدراسیون در ابتدای مسیر بسیار کوچک بود و با چند کارمند فعالیت خود را در شهر پاریس آغاز کرد؛ اما با تغییراتی که در سال 1976 و با حضور جیمز نیدهام از بورس نیویورک ایجاد شد، مسیر فدراسیون تغییر کرد. وی اولین جلسه کمیته مشورتی را برگزار و ساختار سازمانی را راه‌اندازی کرد که تاکنون نیز ادامه داشته است. این جلسه در ژانویه 1976 با ریاست مدیر قبلی فدراسیون جهانی برگزار شد و هدف اصلی از برگزاری آن، بررسی بودجه فدراسیون جهانی و همچنین تعیین موضوع جلسات بود. در اواخر دهه 1980، کمیته مشورتی سالانه سه جلسه برگزار می‌کرد و این شرایط تقریبا تاکنون پابرجا مانده
است. عضویت در این فدراسیون رفته رفته رشد کرده و در حال حاضر، برگزاری کارگاه‌های آموزشی توسط اعضا یکی از فعالیت‌های اعضای فدراسیون محسوب می‌شود. زمانی که در سال 1991 جان فیلن از بورس نیویورک ریاست کمیته را برعهده گرفت، نام کمیته مشورتی به کمیته اجرایی تغییر کرد و همچنین نمایندگی‌ها و اعضای فدراسیون از اروپا فراتر رفتند. یکی از دغدغه‌های فدراسیون در دهه 1990 تنوع بخشی به اعضای فدراسیون جهانی بود، چرا که این فدراسیون تمایل داشت تا تعداد اعضا افزایش یافته و تنوع لازم را داشته باشد که در نتیجه این بحث‌ها، یک کمیته اجرایی با 14 عضو تشکیل شد. در دهه اخیر و با افزایش سرعت تغییرات در بازار، فرصت‌ها و چالش‌های مختلفی برای اعضای فدراسیون ایجاد شده است. برخی از این چالش‌ها افزایش معاملات با ریسک بالا، توسعه بازارهای خارج از بورس (OTC)، مشکلات کشف قیمت و شناوری، نوآوری در تکنولوژ‌های مالی و ... هستند. در سال 2014 فدراسیون جهانی برای نزدیک شدن به مشتریان و سهامداران اصلی، مجبور شد دفتر خود را به لندن انتقال دهد. به طور خلاصه فدراسیون جهانی یک شرکت تضامنی محدود بوده که در انگلستان تاسیس شده و به صورت یک شرکت غیرانتفاعی
فعالیت می‌کند. این فدراسیون 67 عضو دارد که 41 درصد از اعضای این فدراسیون در آسیا و اقیانوسیه، 40 درصد از آن در اروپا، خاورمیانه و آفریقا و 19 درصد نیز در آمریکا قرار دارد. حدود 45 هزار شرکت در فدراسیون جهانی به صورت ثبت شده وجود داشته و سرمایه ثبتی این تعداد شرکت حدود 68 تریلیون دلار است. این فدراسیون منبعی موثقی برای بررسی داده و اطلاعات محسوب شده و اطلاعات شاخص برای 350 نمونه بازار را منتشر می‌کند. اطلاعات برای 40 سال گذشته در بانک اطلاعاتی این فدراسیون موجود بوده و می‌توان از این اطلاعات برای بررسی بیشتر بازارهای موجود دردنیا استفاده کرد. در این فدراسیون یک رییس به نام آقای وو کوئینگ از بورس سهام شانگهای، آقای رگسیگر از بورس سوئیس به عنوان معاون مدیرعامل و آقای ادواردو به عنوان رییس کمیته اجرایی به ایفای نقش می‌پردازند. فدراسیون جهانی بورس‌ها کمیته‌های فرعی مختلفی نیز دارد که با موضوعات مختلف به فعالیت مشغول هستند. حمایت از بخش مبادلات جهانی و همکاری با تنظیم‌کنندگان جهانی در راستای تعیین استاندارد‌ها برای عملکرد مناسب بازارهای سهام؛ تبدیل شدن و باقی ماندن به عنوان یک نهاد مرجع در بازار سهام در سطح
دنیا؛ حمایت از نقش ذکر شده در بند قبلی به وسیله انتشار مداوم و منظم تحقیقات، آمار و اطلاعات در بازارهای سهام؛ حمایت از توسعه مبادلات در بازارهای نوظهور به وسیله جمع‌آوری و به اشتراک گذاشتن دانش روز، چشم انداز‌های این فدراسیون هستند. همانطور که در بالا گفته شد این فدراسیون بیش از 50 سال است که ایجاد شده و در راستای توسعه بازارهای سرمایه در کشورهای مختلف فعالیت خود را ادامه می‌دهد. از دیگر نقش‌های مهم این فدراسیون می‌توان به مرجع بودن آن در بخش بازارهای سرمایه اشاره کرد. چون دارای اطلاعات و داده‌های بسیاری در خصوص فعالیت بازار سرمایه در کشورهای مختلف هستند که این اطلاعات را در اختیار افراد مختلف قرار می‌دهد. اما سوالی که در این بخش می‌توان پرسید این است که بورس ایران در کجای این پازل قرار دارد؟ آیا هیچ یک از بورس‌های ایران عضو این فدراسیون هستند؟ در مقالات بعدی به این سوالات پاسخ داده خواهد شد؛ اما نکته‌ای که باید به آن توجه ویژه کرد، مزایای عضویت در این فدراسیون است. به عبارتی این فدراسیون بزرگترین مجمع بورس‌های بزرگ دنیا بوده و اطلاعات منتشر شده در این فدراسیون که در اختیار افراد مختلف در سطح دنیا
قرار می‌گیرد، می‌تواند بسیار مفید واقع شده و سیاست‌های لازم برای حرکت در مسیر توسعه را بیش از پیش برای متولیان بازار سرمایه به تصویر می‌کشد. از سوی دیگر، کمیته‌هایی که در این فدراسیون فعالیت می‌کنند و جلساتی که در سال برای تعداد دفعات متعدد برگزار می‌شود، می‌تواند نگاه مسئولین بازار سرمایه کشور را به نگرشی که در کشورهای توسعه یافته وجود دارد، نزدیک‌تر کرده و پیمودن مسیر پیشرفت را برای بازار سرمایه کشور تسهیل کند. امید است تا با اهتمام مسئولین راهی برای حضور پررنگ‌تر در این فدراسیون فراهم شده و بازار سرمایه کشور از مزایای این فدراسیون بهره‌مند شود. محمود احترامی، کارشناس شرکت بین المللی آلپاری
