دورهمی چقدر از مردم پول گرفت؟
برنامه‌های تلویزیونی برای ارائه محتوای مناسب و جذب مخاطبان نیازمند بودجه و سرمایه هستند.
شمانیوز گزارش می‌دهد؛به دلیل نبود شفافیت کافی در سازمان صداوسیما و نیز هزینه‌کردهای برنامه‌های روی آنتن این سازمان، سبب شده تا برنامه‌هایی مانند دورهمی مبالغی را بدون رضایت مخاطبان کسب کند که هنوز اطلاعات دقیقی از میزان این مبالغ وجود ندارد و متأسفانه مسئولان رسانه ملی و عوامل دورهمی پاسخگو نیستند.
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی شمانیوز، برنامه‌های تلویزیونی برای ارائه محتوای مناسب و جذب مخاطبان نیازمند بودجه و سرمایه هستند. هزینه ساخت یک سریال محبوب تلویزیونی، فیلم سینمایی یا سایر برنامه‌های عامه‌پسند در کشورهای دارای صنعت سینمایی پیشرفته یا متوسط، توسط حامیان مالی تأمین می‌شود؛ این حامیان مالی می‌توانند برندهای ورزشی، شرکت‌های تولید محصولات الکترونیکی، مواد خوراکی یا حتی نرم‌افزارهای تلفن همراه باشند.
صنعت فیلم‌سازی و برنامه‌سازی تلویزیونی در کشورمان همانند سایر کشورها ناگزیر است تا برای تأمین هزینه تولید محتواهای تلویزیونی؛ به سراغ حامیان مالی برود تا عوامل ساخت برنامه‌های مخاطب‌پسند از پس هزینه‌های تولید محتوا بر بیایند.
متأسفانه در نوع تبلیغات در صنعت فیلم‌سازی کشورمان، بیشتر اوقات با شبهات بسیاری همراه است و همین شبهات به مرور زمان تمامی فرآیند تولید یک برنامه پرمخاطب تلویزیونی را تحت شعاع قرار می‌دهد.
یکی از شبهاتی که در فرآیند سرمایه‌گذاری در صنعت فیلم‌سازی و تولید محتواهای تلویزیونی وجود دارد، شبهه در شفافیت مالی است. چیزی که در غالب کشورهای توسعه‌یافته همیشه مهم بوده و هست، اما ظاهراً در ایران شفافیت مالی حامیان برنامه‌های پرمخاطب تلویزیونی، خیلی جدی گرفته نمی‌شود.
این روزها وقتی پای تماشای شبکه‌های تلویزیونی سیمای ملی می‌نشینیم، مدام با تبلغاتی مواجه می‌شویم که حتی خود صداوسیما هم حاضر نیست اصالت آن را تأیید کند؛ یعنی ممکن است یک تیزر تبلیغاتی آنچنان با زرق و برق محصول خود را تبلیغ و مخاطب را جذب کند، بدون اینکه مخاطب از جزئیات آن اطلاعی داشته باشد و این یعنی فریب در فقدان شاففیت مالی.
برای مطلب فوق مصداق‌های بسیاری وجود دارد که یکی از این مصداق‌ها در برنامه دورهمی یکی از برنامه‌های پرمخاطب شبکه نسیم سیما اتفاق افتاد. حامی مالی این برنامه، نرم‌افزار تلفن همراه اول مارکت بود که با تبلیغ محصولش مخاطب را مجاب می‌کرد تا برای دریافت یک سری خدمات و به بهانه جایزه عددی را به یک شماره پیامک کند و سپس مبلغی به ارزش 10 هزار تومان از شارژ تلفن همراه او کسر می‌شد، بدون اینکه از مخاطب برای کسر این مبلغ پرسش شود.
این روند ادامه پیدا کرد تا اینکه دامنه انتقادات مخاطبان، دامن برنامه دورهمی و صداوسیما را گرفت، اما نه صداوسیما و نه عوامل سازنده برنامه دورهمی پاسخگوی این عدم شفافیت در عملکرد حامی مالی خود نبودند.
میزان پولی که در برنامه دورهمی از مردم دریافت شده هنوز مشخص نیست و این مسئله به عدم وجود شفافیت در صداوسیما باز می‌گردد؛ بنابراین برای حل و فصل این مسائل جا دارد با نظارت صداوسیما چنین مواردی شفاف‌سازی شود. البته قابل ذکر است و نباید فراموش شود که خیلی از مراجع دینی در مورد نحوه دریافت وجه که شبیه به بلیت بخت‌آزمایی است اشکال وارد کرده‌اند و آن را در تضاد با موازین شرعی دانسته‌اند.
برخی کارشناسان معتقدند که در عدم شفافیت عملکرد حامیان مالی برنامه‌های تلویزیونی، صداوسیما مقصر اصلی است؛ زیرا این سازمان موظف است ریز ارقام و جزئیات تبلغات و محصولات حامی مالی مدنظر را بداند و گزارشی درباره آن دریافت کند تا حقوق مردم و مخاطبان تضییع نشود.
اما چرا صداوسیما حامیان مالی یا به قولی اسپانسرها را موظف به شفاف‌سازی نمی‌کند؟ محمدعلی وکیلی، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی علت این مشکل را فقدان شفافیت در ساختار صداوسیما می‌داند.
او می‌گوید: معلوم نیست شکل برآورد هزینه‌های صرف‌شده در سازمان صداوسیما، چگونه انجام می‌شود یا اصلاً این نهاد هرگز درباره هزینه‌هایی که انجام می‌دهد و پول‌هایی که در برنامه‌های تولیدی شبکه‌های مختلف این سازمان صرف می‌شود، پاسخ نداده است.
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی ادامه می‌دهد: درآمدهای این سازمان از محل آگهی‌ها مبهم است و کسی درباره میزان درآمدهای صداوسیما از محل آگهی‌ها هیچ اطلاعی ندارد.
وکیلی تأکید می‌کند: برخی از برنامه‌های صداوسیما هزینه‌های چند 10 میلیاردی یا چند 100 میلیاردی به خود اختصاص می‌دهند که مردم نمی‌دانند این هزینه‌ها از کجا تأمین می‌شود یا حامیان مالی این برنامه‌ها کدام نهاد یا چه اشخاصی هستند و یا اگر هم حامیان مالی آنها مشخص باشد، اصلاً مشخص نیست این حامی مالی به دنبال چیست و در ازای هزینه‌کرد چه چیزی به مشتری ارائه می‌دهد.
وی خاطرنشان کرد: ناظران مختلف هیچ اطلاعی از خرج و مخارج این سازمان ندارند و حتی اطلاعی از بودجه‌ای که برای صداوسیما اختصاص داده می‌شود، ندارند؛ لذا از نهادهای نظارتی این انتظار وجود دارد بر روی نوع حامیان مالی برنامه‌هایی که بر روی آنتن صداوسیما می‌رود یا بودجه و هزینه‌های این سازمان نظارت داشته باشند.
متأسفانه عطش کسب سود و درآمد آنچنان برای سازمان صداوسیما به عنوان مهمترین نهاد رسانه‌ای کشور اهمیت یافته که حاضر است بدون آگاهی از اصالت تیزرهای تبلیغاتی آن را بر روی آنتن ببرد، البته مسئولان این سازمان در توجیه این اقدام خود می‌گویند برای جبران کسری بودجه و کسب درآمد و برای اینکه بتوانند از عهده هزینه‌های جاری صداوسیما بر بیایند، مجبور هستند پذیرش تبلیغات داشته باشند، حتی اگر آن محصول؛ بی‌‌کیفیت، فاقد شفافیت مالی، فاقد شفافیت جزئیات و فاقد شرایط اولیه پخش بر روی آنتن تلویزیون، باشد؛ لذا به این خاطر است که در سال‌های گذشته تبلیغاتی در رسانه ملی پخش می‌شوند که اصلاً صلاحیت پخش در این رسانه را ندارند و بیشتر برای شبکه‌های قارچ‌گونه ماهواره‌ای مناسب است.
صداوسیما مجبور است بر روی کیفیت تبلیغات نظارت داشته باشد و نمی‌تواند از این موضوع شانه خالی کند؛ چون در دنیای حرفه‌ای رسانه، این رسانه‌ها هستند که باید نظارت حداکثری بر روی شش تبلیغات داشته باشند؛ لذا صداوسیما باید علاوه بر شفافیت ساختار بودجه، هزینه و محل درآمدهایش بر روی شفافیت مالی حامیان برنامه‌های تلویزیون نظارت داشته باشد تا مبادا ماجرای دیگری مانند دورهمی رخ دهد.
