مشهد را دریابید/ متهمان اصلی آلودگی هوای مشهد چه کسانی هستند؟

گزارش شهروند خبرنگار شمانیوز از مشهد: بر اساس آمار شرکت کنترل کیفیت هوا امسال ۲۸ روز را در هوایی آلوده نفس کشیدیم.آلودگی هوا زمانی اتفاق می‌افتد که حجم زیادی از ذرات یا مواد مضر از قبیل گازها، ذرات و مولکول‌های بیولوژیکی وارد اتمسفر کره زمین شود.

 

اتومبیل‌ها، کامیون‌ها  یکی از اصلی‌ترین منابع اوزون هستند. در سال ۱۹۸۶، مقدار حیرت انگیز ۶.۵ میلیون تن هیدروکربن‌های مختلف و ۸.۵ میلیون تن اکسید‌های نیتروژن توسط خودرو‌های موتوری وارد هوا شدند، نیروگاه توس، کارخانه‌های شیمیایی و پالایشگاه‌های نفت نیز سهم بزرگی در همین مساله دارند.

همه در معرض آلودگی هوا قرار داریم و امروزه مشخص شده که آلودگی هوا منجر به بیماری و حتی مرگ زودرس می‌شود.

سارا بهرامی دانش آموز پنجم دبستان و مبتلا به بیماری تنفسی ریوی می‌گوید: آلودگی هوا به شدت بر روی سیستم تنفسی ام تاثیر می‌گذارد و زیاد سرفه می‌کنم .

 

 

او تصریح می‌کند: نفس همین نعمتی که خدا به صورت رایگان  به همه ارزانی داشته برای من متفاوت است نفسم به سختی بالا و پایین می‌آید.

این دانش آموز دبستانی می‌گوید: چرا مسئولین به فکر نیستند؟ من هم عضو کوچکی از این شهرم، اما روز به روز وضعیت من و امثال من بدتر می‌شود.

 

محسن عیاضی متخصص بیماری‌های داخلی می‌گوید: آلودگی هوا می‌تواند شرایط ریه و تنفسی از جمله آسم، آلرژی و بیماری انسدادی مزمن ریوی و شرایط قلبی مانند آریتمی، حمله قلبی، نارسایی قلبی و فشار خون بالا را تحت تاثیر قرار دهد و همچنین می‌تواند خطر سکته مغزی را افزایش دهد.

او با بیان اینکه واکنش بدن به آلودگی هوا به نوع و میزان آلاینده‌ها بستگی دارد، تصریح می‌کند: خستگی، سردرد یا سرگیجه، سرفه و عطسه، خس خس سینه یا مشکل در تنفس، افزایش مخاط در بینی یا گلو، خشکی یا تحریک چشم و بینی، گلو و پوست از علایم تنفس در هوای آلوده است.

این متخصص بیماری‌های داخلی می‌گوید: افراد مبتلا به بیماری قلبی یا ریوی ممکن است علایم مکرر و شدیدتری را تجربه کنند.

 

 

 عیاضی می‌افزاید: نوزادان و کودکان بیش از سایر افراد در معرض بیماری‌های ناشی از آلودگی هوا قرار دارند، زیرا ریه‌های آن‌ها هنوز در حال تکامل است.

او در این رابطه می‌افزاید: آلودگی هوا می‌تواند در این فرایند بیولوژیکی اختلال ایجاد کند، زیرا بدن آن‌ها کمتر قادر به سم زدایی و دفع سموم موجود در آلودگی بوده است.

این متخصص بیماری‌های داخلی می‌گوید: ترکیبات موجود در آلودگی هوا می‌توانند بر رشد شناختی کودکان تاثیر منفی بگذارند و آن‌ها نسبت به بزرگسالان هوای بیشتر به نسبت هر واحد وزن بدن استنشاق می‌کنند.

عیاضی می‌افزاید: نوزادان متولد شده توسط زنانی که در دوران بارداری خود در معرض آلودگی هوا قرار گرفته اند، بیشتر احتمال دارد که به صورت نارس یا با وزن کم متولد شوند.

او ادامه می‌دهد: افراد در صورت زیاد بودن میزان آلودگی از ورزش و فعالیت در فضای باز خودداری کنند، هنگامی که هوا بد است، در فضای بسته مانند مرکز خرید پیاده روی کرده یا در سالن ورزشی ورزش کنید و یا از دستگاه ورزش در فضا‌های داخلی استفاده شود.

یکی از مهمترین مشکلاتی که امروزه بشر با آن روبرو می‌باشد، آلودگی هواست و به دلیل افزایش بی رویه فعالیت‌های صنعتی، مصرف سوخت‌های فسیلی و تراکم جمعیت در برخی از شهر‌ها روزبه روز شدیدتر می‌شود.

آلودگی هوا تهدیدی جدی، مستمر و فراگیر علیه سلامت موجودات زنده و محیط زیست است؛ که علاوه بر مشکلات زیست محیطی و به خطر انداختن سلامت انسان‌ها و سایر موجودات زنده، دارای تبعات سوء اقتصادی و اجتماعی نیز است که به صورت آرام و تدریجی و گاهی غیرقابل جبران نمایان می‌شود.

محمدعرفانی معاون نظارت و پایش اداره کل محیط‌زیست خراسان رضوی  می‌گوید: متاسفانه همان‌طور که از آمار مشخص است، مصرف گازوئیل حدود سه و نیم برابر افزایش یافته است.

او تصریح می‌کند: در پاییز سال ۹۷ ما شاهد وجود ۱۰ روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس بودیم، اما  این آمار در مدت مشابه آن در سال جاری به ۲۹ روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس افزایش پیدا کرده است.

 

معاون نظارت و پایش اداره کل محیط‌زیست خراسان رضوی با بیان اینکه این آمار نشانگر یک هشدار به ما جهت تدبیر در مصرف گازوئیل و سوخت مایع برای نیروگاه‌ها است، می‌گوید: امسال با افزایش بیش از سه برابری مصرف گازوئیل تعداد روز‌های ناسالم در شهر مشهد هم به سه برابر رسیده است.

عرفانی با اشاره به مصرف سوخت مازوت از تاریخ ۲۱ تا ۲۸ دی ماه در نیروگاه توس، می‌افزاید: این تغییر سوخت به هیچ وجه مورد تایید محیط زیست نیست و ماده ۲۳ قانون هوای پاک به صراحت تاکید دارد اگر نیروگاهی یک ماه تولید آلودگی داشت باید در سال ۹۸ یا سیستم فیلتراسیون را نصب کند و یا اقدام به تغییر نوع سوخت خود کند.

او با اشاره به سهم ۷۰ درصدی منابع متحرک تولید آلاینده همچون انواع وسایل نقلیه تصریح می‌کند: طبق دستورالعمل زمانی و مکانی قانون هوای پاک می‌توان با افزایش یک ساعته به ساعات کاری مراکز دولتی در طول هفته و تعطیلی روز‌های پنجشنبه، کمک خوبی به کاهش تردد سفر‌های درون شهری می‌شود که مربوط به جابه‌جایی شاغلین است.

معاون نظارت و پایش اداره کل محیط‌زیست خراسان رضوی می‌گوید: با مدیریت سفر‌های درون شهری از طریق این دستورالعمل زمانی و مکانی و توسعه خطوط بی آر تی و مترو می‌توان به کاهش بار آلودگی کمک کند.

عرفانی ادامه می‌دهد: با اجرای این طرح خودرو‌های فاقد معاینه فنی دیگر نمی‌توانند در سطح شهر تردد کنند، زیرا به ازای هر روز تردد، مشمول ۵۰۰ هزار ریال جریمه می‌شوند.

او تصریح می‌کند: از دو سال گذشته تاکنون مراکز معاینه فنی را به طور جدی مورد نظارت قرار دادیم و پنج مرکز معاینه فنی متخلف را به محاکم قضایی معرفی و احکام جزایی برایشان صادر شد.

معاون نظارت و پایش اداره کل محیط‌زیست خراسان رضوی در پایان می‌گوید: برای کاهش بار آلودگی هوا تمام ارگان‌ها باید پای کار بیایند و رسیدگی به این مهم وظیفه یک دستگاه نیست، اما متاسفانه برخلاف پیگیری‌های انجام شده در زمینه اسقاط خودرو‌های فرسوده، نظارت بر کار موتورخانه‌های گرمایشی و تامین گاز برای سوخت نیروگاه‌ها، از جمله مواردی است که ضعیف عمل شده است.

 معاون نظارت و پایش اداره کل محیط‌زیست خراسان رضوی در آبان ماه امسال، از تغییر سوخت نیروگاه توس از مازوت به سوخت پاک خبر داده بود و از تأثیر آن بر کاهش آلودگی هوای مشهد گفته بود، اما حالا نیروگاه به بهانه سرما و افزایش مصرف گاز توسط بخش مسکونی و اداری، این منبع آلوده را دوباره به چرخه تولید برق بازگردانده است.

 

تورج همتی مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی می‌گوید: در حوزه محیط زیست برای کاهش آلودگی هوا برنامه سه ساله تدوین شده و دستگاه‌ها ملزم به اجرای آن هستند.

او تصریح می‌کند:در بحث صنعت در دو سال اخیر ۱۹ واحد صنعتی مجهز به سیستم فیلتر شدندو تعدا ۱۲۶ واحد صنعتی اصلاح شدند.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی می‌گوید:امسال جایگاه‌های نفت و گازوئیل و فرآورده‌های نفتی کنترل یورو ۴ شدند.

همتی می‌افزاید:تعداد ۳۰ بازدید از مراکز معاینه فنی انجام شد که در ضمن آن ۵ مورد به مراجع قضائی معرفی شدند.

او تصریح می‌کند:تعداد ۸۶۰ مورد بازدید از مراکز صنعتی تجاری شهر انجام شد که ۱۳۴ واحد صنعتی آلاینده شناسایی و اخطار گرفتند.
 

 

مدیر کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی می‌گوید:موضوع تعطیلی پنج شنبه‌ها در دستور کار ترافیک استان قرار گرفت که تعداد روز‌های پاک را افزایش دهیم.

 

البته ارگان‌های دیگر هم در مسئله رفع آلودگی هوا بیکار ننشستند. 

 

همتی مدیر کل محیط زیست خراسان رضوی در خصوص اقدامات انجام شده از سوی ارگان‌های دیگر می گوید:
- تغییر سوخت نیروگاه توس که قبلا روزانه ۳ میلیون لیترمتر مربع مازوت داشت الان ۵/۱ میلیون متر مربع گاز طبیعی مصرف می‌کند.
-اجرای طرح الیزه در مشهد که بر اساس آن خودرو‌هایی که معاینه فنی ندارند به طور مکانیزه جریمه می‌شوند.
-مطالعه فهرست برداری از منابع انتشار در دانشگاه شهید بهشتی که بر اساس آن منابع در کاهش آلودگی هوا اولویت بندی می‌شوند.
-توسعه ایستگاه‌های مترو
-برنامه ریزی زمانی و ومکانی تردد خودرو‌های باری
-گازرسانی به ۶۵۰ واحد صنعتی در خراسان رضوی و ۲۵۰ واحد صنعتی در مشهد.
-عملیات گاز رسانی به ۵۵ روستا در مشهد انجام شد.
ایجاد زیرساخت‌های شهری برای کاهش سفر‌های داخلی شهری
-طرح خودرو برقی در رینگ مرکزی شهر
تاکید بر ایجاد فضای سبزبیشتر در مقیاس‌های بزرگتر

 

عملکرد ناهماهنگ و ناکافی دستگاه‌های ذی ربط در انجام وظایف قانونی درخصوص پیشگیری و مقابله با عوامل آلایندگی هوا، روند رو به تزاید این پدیده مخاطره آمیز را تشدید کرده و به تشدید وضعیت نگران کننده کنونی منجر شده است. البته اقدامات اجرا شده در رفع آلودگی هوای مشهد گرچه موثر، اما کافی نیست.