عارضه جانبی جدید مرتبط با استفاده از ماسک

بهداشت نیوز : پوشیدن ماسک اقدام مهمی برای پیشگیری از گسترش بیماری کووید-19 محسوب می شود، اما ماسک ها می توانند با برخی عوارض جانبی نه چندان خوشایند مانند بخار گرفتگی عدسی عینک، بروز اکنه و تحریک کلی پوست صورت همراه باشند. اکنون نیز یک عارضه جانبی جدید در این زمینه مورد توجه قرار گرفته است: خشکی چشم مرتبط با استفاده از ماسک.

گزارشی که در نشریه Ophthalmology and Therapy منتشر شده است، به افزایش موارد تحریک و خشکی چشم بین افرادی که به طور منظم از ماسک استفاده می کنند، اشاره داشته است. پژوهشگران دانشگاه یوتا که مولفان این گزارش بودند به افزایش موارد خشکی چشم بین افرادی که به طور منظم در کلینیک های محلی از ماسک استفاده می کنند، اشاره داشته اند. بیمارانی که بین آنها افرادی بودند که هرگز در گذشته با خشکی چشم مواجه نبودند و افرادی که به طور منظم و برای مدت زمان طولانی از ماسک استفاده می کنند به نظر می رسد احتمال بیشتری دارد به این علائم مبتلا شوند. مرکز پژوهشی و آموزشی چشم آمریکا نیز در ماه آگوست نسبت به خشکی چشم مرتبط با استفاده از ماسک هشدار داده و اطلاعاتی را درباره چگونگی تسکین این شرایط ارائه کرده بود.

به گفته پژوهشگران دانشگاه یوتا، این اخبار اهمیت اتخاذ اقداماتی در راستای محافظت از سلامت چشم و پیشگیری از عفونت را نشان می دهند زیرا استفاده از ماسک احتمالا طی آینده قابل پیش بینی ادامه خواهد داشت. با این وجود، می توان اقداماتی را در راستای مقابله با خشکی چشم مرتبط با استفاده از ماسک انجام داد.

خشکی چشم چیست؟

خشکی چشم شرایطی است که به واسطه مقدار یا کیفیت ناکافی اشک رخ می دهد. این شرایط می تواند به واسطه بروز مشکل در هر یک از اجزا فیلم اشک که از چند لایه شکل گرفته است، رخ دهد.

خشکی چشم شرایطی شایع است و می تواند موجب علائم ناخوشایندی مانند موارد زیر شود:

- احساس خراشیدگی، مانند این که چیزی در چشم وجود دارد

- احساس سوزش یا گزش در چشم

- قرمزی چشم

- حساسیت به نور

- تاری دید

خشکی چشم می تواند به واسطه دلایل مختلفی از جمله مصرف برخی داروها، جراحی چشم با لیزر، قرار گرفتن در معرض محیط بادی، دودی یا خشک، و خیره شدن به نمایشگر برای مدت زمانی طولانی رخ دهد.

چگونه می توان خشکی چشم مرتبط با استفاده از ماسک را بهبود بخشید؟

خشکی چشم مرتبط با استفاده از ماسک شرایطی جدید است و پژوهشگران نیز به این نکته اشاره داشته اند که هیچ ادبیات علمی در این زمینه وجود ندارد. از این رو، دلیل دقیق آن مورد مطالعه قرار نگرفته است.

با این وجود، برخی نظریه ها ارائه شده اند. یکی از این نظریه ها که توسط مولفان گزارش دانشگاه یوتا به آن اشاره شده بیان می کند که خشکی چشم مرتبط با استفاده از ماسک به واسطه مشکل جریان هوا شکل می گیرد. اگر ماسک به خوبی روی صورت فرد قرار نگرفته باشد هنگامی که عمل بازدم را انجام می دهد هوا می تواند به سمت بالا و سطح چشم ها جریان یابد. این شرایط می تواند تبخیر اشک را تشویق کرده و در نهایت به خشکی چشم منجر شود.

اما پژوهشگران دانشگاه یوتا به این نکته اشاره داشتند افرادی که از ماسک های چسب زده برای قرارگیری بهتر و محکم‌تر ماسک روی صورت استفاده می کردند نیز با مشکلات چشمی مواجه شده اند. حدس آنها این است که چسب در عملکرد عادی پلک پایین چشم اختلال ایجاد کرده و به خشکی چشم منجر شده است.

جایگیری نامناسب ماسک روی صورت می تواند حتی در توانایی پلک چشم برای انجام وظیفه خود اختلال ایجاد کند. همچنین، برخی پزشکان به این نکته اشاره داشتند که ماسک ها می توانند پلک پایین چشم را اندکی پایین کشیده و پلک زدن عادی برای مرطوب سازی سطح چشم را دشوار کنند.

آیا راهی برای پیشگیری یا درمان خشکی چشم مرتبط با استفاده از ماسک وجود دارد؟

خشکی چشم می تواند شرایطی دردناک باشد و رسیدگی به آن به شدت علائم بستگی دارد. اگر تمام روز از ماسک استفاده می کنید و هیچ مشکلی ندارید، احتمالا شرایط شما خوب است. اما اگر به طور ناگهانی با علائم خشکی چشم مواجه شده اید و این در فعالیت های روزانه شما اختلال ایجاد می کند باید هرچه زودتر اقداماتی را برای مقابله با این شرایط انجام دهید.

نخستین اقدام برای کمک به تسکین هر مشکل چشم که ممکن است داشته باشید، حصول اطمینان از پوشیدن درست ماسک و قرارگیری درست آن روی صورت است. با استفاده از ماسک هایی که دارای گیره بینی و بندهای قابل تنظیم هستند می توانید از قرارگیری بهتر ماسک روی صورت اطمینان حاصل کنید. اگر درزها به خوبی بسته نمی شوند، یک دستمال کاغذی را تا کرده و در قسمت بالای ماسک قرار دهید تا در کنار راحتی بیشتر، از خروج هوا نیز پیشگیری شود. همچنین، شما می توانید از چسب های پزشکی برای مهر و موم کردن ماسک در اطراف بینی خود استفاده کنید. با انتخاب چسب درست از تحریک پوست پیشگیری کنید.

هنگام شب، شما می توانید از کمپرس گرم روی چشم های خود استفاده کنید. یک حوله را در آب گرم یا داغ خیس کرده و پس از گرفتن آب اضافه، آن را برای چند دقیقه روی چشم های خود قرار دهید. این می تواند به تحریک غدد میبومین در پلک چشم ها که مسئول چرب کردن لایه خارجی اشک هستند و ترشح روغن بیشتر توسط این غدد کمک کند. روغن بیشتر در اشک به روانسازی بهتر چشم کمک کرده و احتمال تبخیر سریع آن نیز کاهش می یابد.

استفاده از قطره های روان کننده چشم چند بار در روز نیز ممکن است مفید باشد. قطره های مبتنی بر چربی ممکن است موثرتر باشند زیرا از تبخیر سریع اشک پیشگیری می کنند. اما توجه داشته باشید این قطره ها زمانی که از لنزهای تماسی استفاده نمی کنید، کارایی لازم را ندارند.  

اگر خشکی چشم مرتبط با استفاده از ماسک شما شدید است پوشیدن عینک های محافظ ممکن است کمک کند. در صورت قرارگیری درست، این عینک ها به حفظ رطوبت و جلوگیری از ورود ویروس به داخل چشم کمک می کنند. اگر همچنان با مشکل خشکی چشم مواجه باشید چشم پزشک شما ممکن است استفاده از لنزهای تماسی با قابلیت نفوذ گاز حاوی مایع که به نام لنز اسکلرال شاخته می شود را توصیه کند تا چشم ها با مایع پوشش داده شوند. این لنزها به حفظ رطوبت در چشم طی روز و همچنین اصلاح بینایی کمک می کنند.