اختصاصی شمانیوز/
کاهش تصادفات جادهای در اروپا چگونه محقق شد | درسهایی از «بینش صفر» سوئد و راهکارهای اجرایی برای سایر کشورها
با وجود افزایش ترافیک و خودروها در دهه های اخیر، بسیاری از کشورهای اروپایی موفق شده اند آمار تصادفات مرگبار جادهای را به طور چشمگیر کاهش دهند. سوئد با اجرای پروژه انقلابی «بینش صفر» (Vision Zero) از سال ۱۹۹۷ تاکنون مرگ و میر ناشی از تصادفات را تا ۵۰ درصد کاهش داده است. این گزارش به بررسی عوامل کلیدی موفقیت اروپا و ارائه راهکارهای عملی برای الگو برداری می پردازد.
به گزارش شمانیوز، براساس گزارش اخیر شورای ایمنی حمل ونقل اروپا (ETSC)، مرگ و میر ناشی از تصادفات جادهای در اتحادیه اروپا بین سالهای ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۲ بیش از ۲۵ درصد کاهش یافته است. این موفقیت حاصل ترکیبی از فناوری های نوین، قوانین سختگیرانه، و اصلاح زیرساخت هاست. در این میان، سوئد به عنوان نمونه برجسته، رویکردی جامع و انسان محور را دنبال کرده که الهام بخش سایر کشورها شده است.
نمونه موفق: پروژه «بینش صفر» سوئد
سوئد در سال ۱۹۹۷ با شعار «هیچ مرگی در جاده ها قابل قبول نیست» پروژه «بینش صفر» را کلید زد. هسته اصلی این طرح پذیرش یک اصل ساده اما انقلابی بود: *خطاهای انسانی اجتناب ناپذیرند، اما سیستم حمل ونقل باید طوری طراحی شود که این خطاها به مرگ منجر نشود.*
- تغییر طراحی جادهها: جداسازی مسیرهای رفت وآمد خودروها، عابران و دوچرخه ها، نصب موانع فیزیکی میان خطوط مقابل، و ایجاد سرعت گیرهای هوشمند در مناطق پرتردد.
- محدودیت سرعت: کاهش سرعت مجاز در شهرها به ۳۰ کیلومتر بر ساعت و در جاده های برون شهری به حداکثر ۸۰ کیلومتر بر ساعت.
- فناوری های خودرویی: الزام استفاده از سیستم های ترمز اضطراری خودکار (AEB) و هشدار انحراف از خط.
- قوانین سختگیرانه: جریمه های سنگین برای رانندگی تحت تأثیر الکل (بالای ۰.۰۲ درصد) و عدم استفاده از کمربند ایمنی.
براساس آمار سازمان حمل ونقل سوئد، مرگ ومیر جادهای این کشور از ۵۴۱ مورد در سال ۲۰۰۰ به ۲۶۲ مورد در سال ۲۰۲۲ رسیده است.
راه کارهای اجرایی برای سایر کشورها
۱. اجرای سیستم جریمه پلکانی: افزایش جریمه های نقدی و امتیاز منفی گواهینامه براساس شدت تخلف (الگوگیری از آلمان).
۲. سرمایه گذاری در زیرساختهای هوشمند: نصب چراغ های راهنمایی تطبیقی، حسگرهای تشخیص سرعت، و تابلوهای هشدار تصادف در لحظه.
۳. ارتقای استانداردهای ایمنی خودروها: الزام تولیدکنندگان به استفاده از فناوری های پیشرفته مانند کمک راننده هوشمند (ADAS).
۴. آموزش عمومی مداوم: برگزاری کمپین های تبلیغاتی شوک آور (مشابه فرانسه) که عواقب رانندگی پرخطر را نمایش میدهند.
۵. توسعه حمل ونقل عمومی و غیرموتوری: ایجاد مسیرهای امن دوچرخه سواری و پیاده راه (مانند نمونه موفق هلند).
نتیجه گیری:
تجربه اروپا نشان میدهد کاهش تصادفات جادهای نه فقط با جریمه، بلکه با تغییر نگرش به «ایمنی به مثابه حق بشری» ممکن است. ترکیب قوانین پیشگیرانه، فناوری و مشارکت شهروندی، کلید نجات جان انسان هاست.
