کاربرد صکوک استصناع و جعاله در بازار سرمایه

به گزارش خبرنگار شمانیوز و به نقل از پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا)، مدیر تامین مالی شرکت تامین سرمایه نوین،  ابتدا  با بیان ویژگی های اوراق استصناع اظهار داشت: این اوراق، اوراق بهادار با نام یا بی نام قابل نقل و انتقالی است که دارنده آن مالک مشاع دارایی پایه قرارداد استصناع است.

وی همچنین قرارداد استصناع را قراردادی دانست که به موجب آن یکی از طرفین قرارداد در مقابل مبلغی معین، ساخت و تحویل دارایی مشخصی را در زمان معینی در آینده متعهد می‌شود.

محدثه رزاقی افزود: در مواردی که شرکت درصدد ساخت یک دارایی فیزیکی نظیر ساختمان، کارخانه، هواپیما و کشتی باشد، این اوراق به کار می آیند و  روش پرداخت مبلغ انتشار هم با پیشرفت فیزیکی پروژه و صورت وضعیت آن مشخص خواهد شد.

این کارشناس بازار سرمایه، سپس با بیان شرایط دارایی‌ مبنای انتشار اوراق استصناع خاطر نشان کرد: هر نوع دارایی که امکان ساخت و تحویل آن در مواعد زمانی مورد نظر بانی وجود داشته باشد، موضوع این اوراق هستند اما دارایی‌هایی که به مقادیر زیاد و به طور مستمر در کوتاه‌مدت تولید می‌شود، نمی‌تواند مبنای انتشار اوراق قرار گیرد.

مدیر تامین مالی شرکت تامین سرمایه نوین افزود: از طرفی هیچگونه محدودیت یا منع قانونی، قراردادی یا قضایی نباید برای ساخت و انتقال دارایی وجود داشته باشد. ضمن اینکه از زمان شروع ساخت تا پایان سررسید اوراق، دارایی باید از پوشش بیمه‌ای مناسب و کافی از جمله بیمه مسئولیت مدنی و بیمه تمام خطر پروژه برخوردار  و تمام مجوزهای قانونی لازم برای ساخت آن از مراجع ذیربط اخذ شده باشد.

وی با اشاره به اینکه با انتشار اوراق سفارش ساخت از طریق نهاد واسط، رابطۀ وکیل و موکل میان نهاد واسط و خریداران اوراق برقرار می شود، توضیح داد: نهاد واسط به وکالت از طرف خریداران اوراق نسبت به انعقاد قرارداد سفارش ساخت با بانی اقدام نموده و بانی ملزم به اتخاذ تمهیدات و پیگیری لازم جهت ساخت دارایی موضوع انتشار و تحویل آن به نهاد واسط است.  

این کارشناس بازار سرمایه همچنین با بیان اینکه نهاد واسط هم بعد از تحویل‌گرفتن دارایی، می‌تواند آن را در قالب عقد قرارداد دیگری مانند اجاره تا پایان عمر اوراق در اختیار بانی قرار دهد، افزود: البته سررسید اوراق نمی تواند بیش از 80 درصد از مجموع دورة ساخت و عمر اقتصادی پیش بینی شده برای دارایی باشد، دارندگان اوراق سفارش ساخت نمی‌توانند تقاضای تقسیم دارایی مبنای انتشار اوراق کنند و ارزش اسمی اوراق نباید کمتر از 100 میلیارد ریال باشد.

رزاقی درخصوص عملکرد بانی هم گفت: بانی باید گزارش فنی، اقتصادی و مالی ساخت دارایی را پس از اخذ تأیید ناظر به حسابرس ارایه نموده و اظهارنظر حسابرس در خصوص آن را اخذ کند و موظف است گزارشی در خصوص ساخت دارایی را با تأیید ناظر حداقل هر شش ماه یکبار ارائه  دهد .

وی در ادامه به انتشار اولین صکوک استصناع با حضور  تامین سرمایه نوین اشاره کرد و گفت: این اوراق برای ساخت ساختمان‎های صنعتی کارخانۀ تولید کنسانتره و کارخانۀ گندله هر یک با ظرفیت 2.5 میلیون تن در سال در منطقه سنگان خراسان رضوی منتشر شد ؛ دورۀ ساخت دارایی: 7 ماه، ارزش برآوردی جهت ساخت دارایی براساس تأییدیۀ ناظر 629ر1 میلیارد ریال، بیمه‌گر دارایی در دورۀ ساخت دارایی بیمه پاسارگاد،مبلغ اوراق سفارش ساخت  314ر629ر1 میلیون ریال، مبلغ اسمی هر ورقۀ سفارش ساخت 000ر000ر1 ریال، نوع اوراق سفارش ساخت با نام،نرخ اوراق 23 درصد و دورۀ عمر اوراق 3 سال بوده که مقاطع پرداخت‌های مرتبط با اوراق ساخت: هر 3 ماه یک‌بار از تاریخ انتشار است.

محدثه رزاقی در بخش دیگری از این ارائه، به قرارداد جعاله و کارکرد آن در بازار سرمایه اشاره کرد و گفت: به موجب جعاله  یکی از طرفین قرارداد در مقابل جعل، احداث، تکمیل، تعمیر طرح مشخص و تحویل آن در زمان معینی درآینده متعهد می‌شود. جعل، مبلغی معین یا حق بهره‌برداری از طرح برای مدت معین یا ترکیبی از این دو براساس قرارداد جعاله و حداقل مبلغ انتشار، 100 میلیارد ریال است.

وی همچنین اوراق جعاله برای احداث پروژه را در دو قالب قابل اجرا دانست و گفت:  اولین مدل، مدل عملیاتی اوراق جعاله تأمین مالی پروژه در قبال مبلغ معین (جعل) و دومین مدل، مدل عملیاتی اوراق جعاله جهت تأمین مالی پروژه در قبال حق بهره‌برداری برای زمان معین و انتقال (BOT) است.