کم خوابی هفتگی را با پرخوابی آخر هفته جبران نکنید

افرادی که در طول هفته از خواب کافی محرومند، سعی می‌کنند در تعطیلات آخر هفته این کمبود را جبران کنند. اما یک مطالعه جدید نشان می‌دهد که این تاکتیک نتیجه درستی نخواهد داشت. محققان دریافتند که کمبود خواب در هفته اثرات منفی بر متابولیسم افراد دارد و جبران خواب در آخر هفته، باعث جبران این خسارات نمی‌شود. «کنت رایت»، محقق ارشد این مطالعه، می‌گوید: «در حقیقت، نشانه‌هایی وجود دارد که می‌گوید با بیشتر خوابیدن در آخر هفته وضعیت بدتر خواهد شد». نتیجه کلی گفته‌های رایت این است که افراد باید به طور مداوم خواب کافی داشته باشند و میزان خواب هرکس نباید به طور نامنظم کم و زیاد شود. او می‌گوید: «اگر می‌خواهید سبک زندگی سالمی داشته باشید، باید بدانید عادت‌های خوب خواب هم شامل سبک زندگی سالم می‌شود.» این مطالعه، که در ۲۸ فوریه در مجله «Current Biology» منتشر شد، روی ۳۶ جوان سالم انجام شده است. این ۳۶ نفر به طور تصادفی در سه گروه قرار گرفتند که هر سه گروه می‌بایست ۹ شب در آزمایشگاه می‌خوابیدند. یک گروه اجازه داشت تا ۹ ساعت در شب بخوابد. گروه دوم می‌توانست تنها ۵ ساعت بخوابد. گروه سوم تنها می‌توانست ۵ ساعت بخوابد، آن هم به مدت پنج روز، اما در یک دوره جبرانی آخر هفته می‌توانست هر چقدر می‌خواهد بخوابد. پس از آن، ۲ شب بعدی را می‌بایست دوباره ۵ ساعت بخوابند. تیم رایت متوجه شد که در هر دو گروه محروم از خواب، افراد مقداری از حساسیت خود را نسبت به انسولین، از دست می‌دهند. انسولین هورمونی است که قند خون را تنظیم می‌کند. همچنین این دسته از افراد در شب بیشتر غذا می‌خورند و ​​وزن اضافه می‌کنند. گروهی که مجاز به خواب در تعطیلات آخر هفته بودند یک مزیت داشتند و آن اینکه در روز‌هایی که بیشتر می‌خوابیدند شب‌ها کمتر غذا می‌خوردند. اما، هنگامی که دوباره به روند خواب ۵ ساعت در شب می‌رسیدند، عقب گرد می‌کردند و دچار کاهش حساسیت به انسولین می‌شدند. علاوه بر این، رایت می‌گوید: «کاهش حساسیت به انسولین در کبد و ماهیچه‌های آن‌ها هم مشهود است، در حالی که این وضعیت در آن دسته از شرکت کنندگان که در آخر هفته کم خوابی خود را جبران نمی‌کردند، وجود نداشت.» کاهش حساسیت به انسولین در طول زمان می‌تواند عاملی برای ابتلا به دیابت نوع ۲ باشد و مطالعات زیادی رابطه بین چاقی و دیابت با کمبود خواب مزمن را به اثبات رسانده اند. به طور کلی، کارشناسان توصیه می‌کنند که بزرگسالان برای حفظ سلامت عمومی هر شب ۷ ساعت یا بیشتر بخوابند. «فیلیپس زی»، متخصص خواب در دانشکده پزشکی دانشگاه نورث وسترن شیکاگو، می‌گوید: «ما می‌خواهیم این باور غلط را در اذهان عمومی از بین ببریم که با خوابیدن در تعطیلات آخر هفته می‌توان اثرات نامطلوب بی خوابی‌های مکرر را از بین برد.» زی در این تحقیق دخیل نبوده است، او ادامه می‌دهد: «نتایج این تحقیق حاکی از آن است که این یک باور غلط است و پرخوابی در آخر هفته خسارات ناشی از کم خوابی در طول هفته را جبران نمی‌کند. در حقیقت، حتی عضله و کبد اثرات نامطلوب و ماندگار کم خوابی‌های در طول هفته را به یاد می‌آورند.» رایت می‌گوید: «درست است، در زندگی واقعی شاید نتوان همیشه به میزان خواب مطلوب رسید. اما افراد می‌بایست نگاه صادقانه‌ای به عادت هایشان بیندازند و سعی کنند برای یک خواب خوب زمان بگذارند.» دزدان خواب در زندگی چه چیز‌هایی هستند؟ رایت می‌گوید: «آیا شما تا به حال تا نیمه شب پای تلویزیون یا کامپیوتر نشسته اید؟» این‌ها همان دزدان خواب شما هستند. وی خاطرنشان کرد: «خیره شدن به صفحه نمایش در شب خواب خوب را مختل می‌کند، نه تنها از این جهت که زمان مفید خواب را از شما می‌گیرد بلکه تماشای نور آبی قبل از خواب، توانایی فرد را برای داشتن یک خواب خوب دچار اختلال می‌کند.» به نقل از «وبمد»، خواب، نه تنها برای سوخت و ساز بلکه برای تمام فرآیند‌های بدن حیاتی است. زی می‌گوید شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد اثرات دیگر کمبود خواب مزمن - از جمله کاهش هشیاری و عملکرد ذهنی - با چند شب جبران کم خوابی از بین نمی‌رود. او می‌گوید: «منظم بودن هر دو، هم زمان به خواب رفتن و هم طول مدت خواب، کلید سلامت مغز و بدن است.»