سهم هر ایرانی از بودجه 99 چقدر است؟

 با رونمایی از لایحه بودجه سال آینده، حالا این پرسش ها مطرح است که دولت تصمیم گرفته در سال آینده چقدر برای هر ایرانی هزینه کند و این هزینه ها در بخش های مختلف به چه میزان خواهد بود؟ به عنوان مثال هر ایرانی در سال آینده، ماهانه چقدر برای امور سلامت هزینه پرداخت خواهد کرد؟

برای پاسخ به این پرسش باید به لایحه بودجه سال ۹۹ مراجعه کنیم و جدول شماره ۱ و میزان مصارف بودجه عمومی دولت را بررسی کنیم. این جدول نشان می‌دهد که مصارف بودجه عمومی دولت در سال آینده با کسر تسویه واگذاری دارایی‌های مالی یا همان پرداخت بدهی ها، حدود ۵۱۷ هزار میلیارد تومان خواهد بود. اگر فرض بگیریم که جمعیت ایران ۸۰ میلیون تن باشد، این عدد نشان می‌دهد، دولت قرار است برای هر ایرانی در سال آینده، حدود ۶ میلیون و ۴۶۳ هزار تومان هزینه و یا به عبارتی حدود ۵۳۹ هزار تومان در ماه خرج کند.

حالا پرسش اساسی این است که مبلغ ۵۳۹ هزار تومان در ماه در چه بخش‌هایی قرار است هزینه شود؟ به عنوان مثال دولت قرار است به نمایندگی از هر ایرانی در سال ۱۳۹۹ ماهانه چقدر برای امور قضایی هزینه کند؟

در جدول زیر ملاحظه خواهید کرد که دولت به نمایندگی از هر ایرانی، ۵۳۹ هزار تومان را ماهانه در چه بخش‌هایی هزینه خواهد کرد. همان گونه که دیده می شود، بیشترین مبلغی که دولت قرار است به ازای هر ایرانی در سال آینده در هر ماه پرداخت کند، بابت رفاه اجتماعی شامل امداد و نجات، بیمه‌ها و... می‌باشد، که حدود ۱۱۵ هزار و ۵۵۵ تومان است.

همچنین دولت قرار است به ازای هر ایرانی در سال آینده ماهانه ۸۸۹۸۵ تومان برای آموزش و پژوهش، ۷۴۳۰ تومان برای فرهنگ، تربیت بدنی و گردشگری، ۶۷۸۵۰ تومان برای سلامت، ۲۱۳ تومان برای امور مسکن، عمران شهری و روستایی، ۷۲۴۹۶ تومان برای دفاع از کشور پرداخت کند. همچنین دولت برای هر ایرانی در ماه، نزدیک به ۶۷۴ تومان برای محیط زیست (حفاظت از محیط زیست، کاهش آلودگی و ...) خرج خواهد کرد.

برای اینکه این مبالغ را با سال های گذشته مورد مقایسه قرار دهیم فرض را بر این گذاشتیم که جمعیت در سال های 97 و 98 به ترتیب 76 میلیون نفر و 78 میلیون نفر بوده است. از این رو همان گونه که ملاحظه می گردد به عنوان نمونه میزان هزینه کرد برای رفاه اجتماعی برای هر فرد در سال 99 در مقایسه با سال 97 و سال 98 به ترتیب رشد 17 و منفی یک درصدی داشته است.

شایان ذکر است که برای مقایسه بهتر در زمینه رشد میزان هزینه کرد در هر بخش، این نکته را باید یادآوری کنیم که رشد نرخ تورم در این دو سال هم چشمگیر بوده است. طبق آخرین آمار که مربوط به آبان ماه سال جاری می باشد نرخ تورم سالانه به بیش از 41 درصد رسیده است.

اما دولت این مخارج را از کجا تامین می‌کند؟ همان گونه که مطلع هستید، دولت درآمد‌هایی نیز دارد که از جمله مهمترین این درآمدها، درآمد‌های مالیاتی و نفتی و فرآورده‌های نفتی است. مطابق با لایحه بودجه سال ۱۳۹۹ هر ایرانی در سال آینده سالانه، دو میلیون و ۱۵۸ هزار تومان یا ماهانه حدود ۱۸۰ هزار تومان مالیات پرداخت خواهد کرد. پس بخشی از هزینه‌های بالا از طریق درآمد‌های مالیاتی تامین خواهد شد.

همچنین سهم هر ایرانی در سال آینده از درآمد‌های نفتی و فرآورد‌های نفتی حدود یک میلیون و ۹۱۴ هزار تومان در سال یا حدود ۱۶۰ هزار تومان در ماه خواهد بود؛ بنابراین از ۵۳۹ هزار تومانی که ماهانه دولت برای هر ایرانی قرار است در سال آینده هزینه کند مبلغ ۳۴۰ هزار تومان از محل درآمد‌های نفتی و فرآورده‌های نفتی و درآمد‌های مالیاتی تامین خواهد شد. مابقی مبلغ باقی مانده تا ۵۳۹ هزار تومان هم از محل واگذاریی دارایی‌های مالی و مجموع سایر درآمد‌های اختصاصی تامین خواهد شد.

با همه این تفاسیر و با توجه به اینکه به هر حال هزینه ها عمدتاً از جیب مردم و از طریق مالیات به نوعی خارج می شود، مردم حق دارند که نسبت به نحوه هزینه کرد و کیفیت ارائه خدمات نظر بدهند و سؤال کنند.